tag:blogger.com,1999:blog-12744666614642528242024-03-05T19:29:50.074-08:00Ramila's BlogRamila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.comBlogger19125tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-4387602827130598392019-02-08T23:31:00.001-08:002019-02-08T23:36:03.865-08:00Fəlsəfə, yoxsa elm? Culian Baqqini və Laurens Kraus (Müzakirə) - II Hissə<br />
<b style="text-align: justify; text-indent: 37.8px;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;"><i>Ardı..</i></span></b><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoJP0hJ7AV-ANu3SHvYVLqtmIA32j8iMW1z_LiJEJ0Wi039kvb4X0AzpWbPC87BGairl5StLuDfqZzPY3oQiNtn1DFH7UACqu-PIgJ-GNoyuoevOQqII41lXXljBPTtCTPLkvpsljw5_4/s1600/Be+You%252C+Do+You%2521.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="756" data-original-width="945" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoJP0hJ7AV-ANu3SHvYVLqtmIA32j8iMW1z_LiJEJ0Wi039kvb4X0AzpWbPC87BGairl5StLuDfqZzPY3oQiNtn1DFH7UACqu-PIgJ-GNoyuoevOQqII41lXXljBPTtCTPLkvpsljw5_4/s400/Be+You%252C+Do+You%2521.png" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><a class="K3JSBVB-dc-a" href="https://www.blogger.com/null" kind="click"> </a></span></b><br />
<div class="K3JSBVB-dc-f">
<b style="text-indent: 28.35pt;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">J.B</span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%; text-indent: 28.35pt;">.:
Əlbəttə, indi qeyri-mümkün görünən hər hansı bir sualın bir gün elm tərəfindən
cavablandırıla biləcəyi ehtimalını istisna etmək ağılsızlıq olardı. Ancaq elmin
nə qədər irəli gedə biləcəyi ilə bağlı təxminlərə skeptik yanaşmaq da vacibdir.
Əgər vacib deyilsə, o zaman biz əhəmiyyətli fəlsəfi sualları vaxtından əvvəl
alimlərə təhvil verməyə tələsməməliyik.</span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Sizin
homoseksuallıqla bağlı misalınız mühüm məsələdir. Razıyam ki, bu düşüncə üçün əsas
yanlış odur ki, o dəbdən düşmüş fikirlərlə bağlıdır. Ancaq sizin fikrinizə görə,
elm göstərir ki, homoseksual davranışlar “tamamilə təbiidir”, “təkamülə heç bir
mənfi təsiri yoxdur”, “bioloji əsaslıdır” və buradan belə nəticə çıxır ki, “təbii
olaraq, yanlış deyil”. Ancaq bu nəticə müdafiənin etik və elmi formalarını
qarışdırır. Homoseksuallıq əxlaqi cəhətdən qəbul edilə bilər, elmi səbəblərə
görə yox. Doğru və yanlış sadəcə təkamülə təsir və ya təbiiliklə əlaqəli məsələ
deyil. Məsələn, belə bir iddia var ki, təcavüz təbiidir və təkamülə faydası
var. Ancaq tənqidçilər tərəfindən bunun qəti şəkildə inkarı, həmin iddiaları
qaldıran insanların özündə də yanlış olduqlarına dair böyük stress yaradıb.
Eyni cür iddialar zina üçün də irəli sürülmüşdü. Elm bizə müəyyən seksual hərəkətlərin
təbiiliyi haqqında məlumat verir, ancaq onların nəticəsini müəyyənləşdirmir.
Bunu aydınlaşdırmalıyıq. Bu bir daha göstərir ki, bu məsələlərin filosoflardan
çox alimlərə ünvanlanması mümkündür, ancaq bunun üçün hələ çox tezdir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">L.K.: </span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Bir
daha deyirəm ki, bunlar “incə” fikir ayrılıqlarıdır. Bizim ağlımız var və buna
görə də müxtəlif bioloji tendensiyaların üzərindən sosial harmoniya adı ilə keçə
bilərik. Lakin mən düşünürəm ki, elm həmçinin, bizim əxlaqi əqidələrimizi dəyişdirə
və müəyyənləşdirə bilər. Məsələn, zina faktı bioloji fakt kimi, hər bir düşünən
insan üçün “mütləq” hökmünü dəyişdirməlidir. Üstəlik, əxlaqi əqidələrin cəmiyyətdən
cəmiyyətə dəyişməsi göstərir ki, onlar bunu sonradan öyrəniblər və bu
psixologiyanın sahəsidir. Digərləri daha universal xarakter daşıyırlar və bunun
üçün də neyrobiologiya var. İnsanın öz azad iradəsi ilə əxlaqi mühakiməyə yönəlməsi
bir növ illuziyalı inamdır və mən bunu sadəlövhlük hesab edirəm. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mövzunu
dəyişmək istəyirəm. Etiraf etməliyəm ki, “Niyə varlıq heçlikdən çoxdur?”
sualının alimlərə ünvanlanması ilə razılaşmağınız xoşuma gəldi. Ancaq mən iddia
edirəm ki, ümumilikdə götürdükdə, “niyə?” sualları əslində “necə?” suallarıdır.
Razısınız?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">İcazə
verin, mövzu çərçivəsində bir misal çəkim. Astronom Con Kepler 1595-ci ildə
“Niyə?” sualına cavab tələb edirdi: Niyə altı planet var? Onun fikrincə, bəlli
olan beş bərk cismin quruluşları müxtəlif çoxbucaqlılarla - üçbucaqlı, kvadrat
və s. ilə oxşardır, ancaq onların bucaqlarının sayının artıb-artmaması kürələr
tərəfindən məhdudlaşdırıla bilər. O zənn edirdi ki, həmin kürələrin sonradan
planetlərin peyklərinə çevrilməsi, onların günəşdən oxşar məsafələrdə yerləşməsi
və sırası, dərin mənada, Tanrının zəkasının təcəssümü ola bilər. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Niyə?”
sualı kainatın məqsədini aşkar etdiyi üçün məna kəsb edirdi. İndi isə bu sualın
mənasızlığını dərk edirik. İndi biz nəinki sadəcə altı planet olmadığını, həmçinin,
Günəş sistemimizin unikal və mütləq olmadığını da bilirik. Buradan belə bir
sual ortaya çıxır: “Necə oldu ki, bizim günəş sistemimizdə planetlər indiki
sıra ilə yayıldılar?” Bu sualın cavabı kainatın başqa bir hissəsində həyatın mövcudluğu
məsələsinə də aydınlıq gətirəcək. “Niyə” sualı sadəcə olaraq “Necə” sualına
keçməyib, həmçinin artıq bu sual heç bir faydalı mahiyyət kəsb etmir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">J.B. : </span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Bunun
qəbahət yoxsa məziyyət olduğunu bilmirəm, ancaq fəlsəfədə sadəcə “incə” fikir
ayrılıqları yoxdur! Ancaq bizə verilən mövzu etikaya olduqca yaxındır, gəlin
onu “necə” və “niyə” suallarına doğru çevirək. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mən
burada bir çox şeylə razıyam. Ancaq mən, məsələn, “necə” sualı ilə, ondan əvvəlki
“niyə” sualı arasında sonuncu fikrinizdə din və elm arasında heç vaxt mübahisənin
olmaması məsələsi ilə razı deyiləm. Bu ikisi belə asanlıqla həll oluna bilməzdi.
Əgər xristian Tanrının Böyük Partlayışı izah etməsi ilə bağlı mübahisə edirsə,
labüd olaraq onun kainatın əmələ gəlməsində rolu ilə bağlı fikirlər söyləyir. Ancaq
mən bütün “niyə” suallarının “necə” sualları kimi anlaşılması ilə razılaşmıram.
Buna adi bir misal olaraq, insanın fəaliyyətini göstərmək olar. Belə ki, insan
çox nadir hallarda səbəbsiz hərəkətlər edir. Digər hallarda isə biz müəyyən səbəblərə
görə davranırıq. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Bəzi
utanmaz filosoflar və alimlər bunu əlverişli uydurma və ya illuziya kimi izah
edirlər. Onlar iddia edirlər ki, insan fəaliyyətinin əsası “necə” sualının
altında yatır, xüsusilə də, beyin informasiyanı necə qəbul və emal edir,
sonrasında isə fəaliyyəti necə istehsal edir. Ancaq birisinin ona yaxın olan
biri üçün özünü qurban etməsini izah etməyə neyroloji cavab kifayət etmir. Məsələn:
Sevginin həqiqəti tamamilə “niyə” sualı ilə açılır. Əslində, sevginin kökündə
neyronların və hormonların hərəkətə keçməsi dayanır. Sizin baxışınıza görə,
biokimyəvi və psixoloji yanaşmaların uyğunluğu olduqca təəccübblü və insan iradəsi
və azadlığı haqqında baxışlar tamamilə yanlışdır. Ancaq bizim, elmin bir gün
insan fəaliyyəti ilə bağlı “niyə” suallarını verməyi lazımsız hala gətirəcəyini
düşünməyimiz üçün heç bir səbəb yoxdur, çünki sevgi kimi anlayışlar buna
cavabdır. Yoxsa bu romantik uydurmadır? Bu söhbət sizi bezdirirsə, niyə davam
etdirirsiniz? Beyniniz yanlız bu cür işlədiyi üçün?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">L.K.: </span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mən
bu söhbətdən həzz alıram, bu da mənim “niyə” davam etdirdiyimin səbəbidir. Belə
ki, mənim bu əyləncəm fəlsəfi və linqivistik dolaşıqlıqları insanlar üçün əyləncəli
edən mürəkkəb proseslərdən gəlir. Düşünürəm ki, mən sizin sualınıza qayıtmalı və
sevgi kimi anlayışların niyə (əgər bu sualı verməyə icazə varsa) neyronlar və
biokimyəvi reaksiyalarla izah oluna bilməyəcəyini düşündüyünüzü soruşmalıyam. Bu
vəziyyətdə, şüurumuzu idarə edən “fiziki” olmayan nəsə olmaldır. Düşünürəm ki,
mən bu məsələdə belə bir şey görmürəm. Əlbəttə ki, biz artıq təkamül
biologiyası baxımından fədakarlığın bir çox aspektlərini anlayırıq. Fədakarlıq
və ya qurban vermə, bir çox hallarda, bir qrupun və ya tayfanın yaşaması üçün
yaxşıdır. Əgər bu genlərin yayılmasında əsas təkanverici qüvvə rolunu
oynayırsa, onda bu cür alturistik fəaliyyət təkamül xarakteri daşıyır. Ancaq
mikro miqyaslı bioloji reaksiyaların makro miqyasda öyrənilməsini nəzərə alaraq
deyə bilərik ki, bizim bu sosial fəaliyyətləri aradan qaldırmağa nail
olacağımız gün çox da uzaqda deyil. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Sırf
praktiki mənada, bəlkə bu məsələ yaxın gələcək üçün olduqca çətin olacaq və ya
həmişə indi olduğu kimi qalacaq, ancaq mənim kainat haqqında bildiklərim məni
“həmişə” sözünü istifadə etməyə utandırır. Çünki, fizika qanunları ilə idarə
olunmayan heç nə yoxdur. Belə ki, mən hal-hazırda təsəvvür edə bilmirəm ki, mən
nəfəs aldığım otaqdakı bütün hissəciklərin hərəkətini hesablaya bilərəm. Bunun
üçün orta kəmiyyətlər götürməli və fiziki fəaliyyətin statistikasını
aparmalıyam. Lakin bəlkə də bir gün bacararam, hardan bilmək olar?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">J.B.: </span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Həqiqətən
də, hardan bilmək olar? Fəlsəfənin bir gün gərəksiz ola biləcəyi ilə yanaşı,
elmin sərhədlərinin də olduğunu qəbul etmək lazımdır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Kainatdakı
maddələrin fiziki elmlərdəki maddələrdən çox olduğunu düşünmürəm. Ancaq mən
insan davranışının təkbaşına fizika və ya biologiya tərəfindən açıqlana biləcəyindən
şübhəliyəm. Baxmayaraq ki, biz hərfi mənada ulduzlarla eyni maddədən
hazırlanmışıq, şüur kimi bu maddənin özü də elə mürəkkəb təşkil olunmuşdur ki,
onu bozonların və fermiyonların əsas süxurları ilə izah etmək mümkün deyil. Ən
azından mən belə düşünürəm. Fiziklərin gediləsi yollarının olmasına sevinirəm. Ancaq
uğur qazanmazdan əvvəl, düşünürəm ki, onlar yeganə həqiqi sualların elmi
suallar olması və digərlərinin mənasız olması ilə bağlı iddialardan çəkinməlidirlər.
Çünki əgər bu iddialar doğru olsaydı, bizim bu söhbətimiz də mənasız olmazdımı?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">L.K.: </span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Belə
olan halda, biz bu müzakirəni sonlandıra bilərik. Mən insanların mənim söhbətlərimi
mənasız hesab etdiyindən şübhəliyəm, ancaq hər halda biz deyə bilmərik ki, elm
reallığın bütöv rəsmini görməyə nail olacaq. Buna baxmayaraq, biz <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bunun üçün çalışırıq. Siz və mən, ümumilikdə, fiziki
reallığın hər yerdə olması fikri ilə razıyıq, ancaq aramızda gerçəkliyin hansı
metodlarla daha səmərəli və tam öyrənilməsi məsələsində müəyyən fərqlər var. Mən
təbiətə sual verməyə və təcrübədən keçirərək onları cavablandırmağa və beləcə
mümkün inkişafa təəccüblənməyə davam edəcəm. Ulduzları anlamaq insanları
anlamaqdan daha asandır, ancaq bu həmin mövcudluğu öyrənməyi daha həyəcanverici
edir. Sirlər həyatı çətinləşdirən şeylərdir və mən cavablandırıla biləcəyimiz
suallar qalmadığı və bütün tapmacaların tapıldığı zaman çox kədərlənəcəm. Məni
təəccübləndirən odur ki, biz, ən azından bəzi sahələrdə, necə olub ki öz
uğurumuzun qurbanına çevrilmişik. Bütövlükdə kainata gəldikdə isə, bəlkə də
bizim idrakımıza rəhbərlik edən empirik araşdırmalar artıq öz limitinə yaxınlaşır.
Bundan əlavə, biz yalnız yaxşı ideyalara inanmalıyıq ki, bu da həmişə çox çətin
və daha az etibarlıdır. <o:p></o:p></span></div>
<br />
<br />
Mənbə: <span style="background-color: white; color: #5e5e5e; font-family: "playfair display"; font-size: 15px;">https://www.theguardian.com/science/2012/sep/09/science-philosophy-debate-julian-baggini-lawrence-krauss</span>Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-64734209586236758402019-01-12T00:44:00.002-08:002019-01-12T05:34:58.574-08:00Fəlsəfə, yoxsa elm? Culian Baqqini və Laurens Kraus (Müzakirə) - I Hissə<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif;"><span style="font-size: 18.6667px;">Fəlsəfə və elm arasındakı münasibətlər hər dövrdə müzakirələrə səbəb olub. Müasir dövrün ən əsaslı müzakirələrindən birini sizə təqdim edirəm:</span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikgOf_hwaU1Nm_ciVS4Xob9-papVKW4qNSQ_XbOvLDOyV-fT5c3UjJPE1MOeMOLk6IPFK7cD66zpL725aQJQzQd8qWQRUVzS9UsUEfTsCujEz_BBa01nsJNrqDhvpT0cXyyqWT1Ikwiw8/s1600/Be+You%252C+Do+You%2521.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="756" data-original-width="945" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikgOf_hwaU1Nm_ciVS4Xob9-papVKW4qNSQ_XbOvLDOyV-fT5c3UjJPE1MOeMOLk6IPFK7cD66zpL725aQJQzQd8qWQRUVzS9UsUEfTsCujEz_BBa01nsJNrqDhvpT0cXyyqWT1Ikwiw8/s400/Be+You%252C+Do+You%2521.png" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Culian Baqqini: </span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Elmin
kainat haqqında bizə dediklərindən bir az belə anlayan kimsə kosmos və elmdən
qorxa bilər. Fizika humanitar və sosial elmlərdən ayrıldıqdan sonra, alimlər
üçün harınlamış, bizim üçün isə biraz qısqanc hiss etmək asandır. Filosoflar,
xüsusilə də, laboratoriya xələtinə həsəd apara bilərlər. Kaş ki, bizim nailiyyətlərimiz
də bu qədər aydın və mübahisəsiz olaydı. Müvəffəqiyyətinin dəyərini tez-tez
haqlı çıxarmaq vəzifəsindən azad olmaq necə gözəl olardı. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Hər
nəysə, (əminəm ki, etirazın gəldiyini görə bilirsiniz) mənə maraqlıdır ki, elm
son vaxtlar öz məqsədinə çatmaqda çətinlik çəkirmi? Əldə etdikləri nailiyyətlərlə
kifayətlənməyən bəzi alimlər digər sahələrdə də ağalıq etmək istəyirlər. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mən
fəlsəfənin problemləri ilə bağlı məsuliyyət hiss etmirəm. Tarix bizə öyrədib
ki, bir çox fəlsəfi məsələlər “böyüyə, evi tərk edə və başqa yerdə yaşamağa
başlaya bilər”. Elm, bir vaxtlar, metafizikanın tərkibində naturfəlsəfə və
psixologiya ilə yanaşı inkişaf edirdi. Ancaq insanın varlığı ilə bağlı bəzi məsələlər
var ki, onlar elmi deyillər. Məsələn, mən heç cür təsəvvür edə bilmirəm ki,
faktlar hər hansı bir məsələnin əxlaqi cəhətdən doğru və ya yanlış olmağını necə
sübut edə bilər. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Dediyiniz
və yazdığınız bəzi şeylər sizin də alimlərə xas şöhrətpərəstliyi bölüşdüyünüz təsəvvürü
yaradır. Beləliklə deyin mənə, Elm nə qədər uzağa gedə bilər və o hələ də fəlsəfənin
“mülkiyyətində” olan məsələlərə cavab verə bilərmi?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Laurens Kraus</span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">:
Elm haqqında bu cür sözlər və alicənab münasibət üçün təşəkkürlər. Sizin
etirazınıza və mənim şöhrətpərəstliyim haqqında hisslərinizə gəldikdə isə, deyə
bilərəm ki, mən burada şöhrətpərəstlik görmürəm. Burada sadəcə
cavablandırılması mümkün olan və mümkün olmayan sualları fərqləndirmək
lazımdır. İlk yanaşma üçün onu deyə bilərəm ki, bütün cavablandırıla bilinən
suallar elm olaraq bilinən empirik biliyə daxil olur. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Əxlaq
haqqında sualınıza gəldikdə isə, məsələn, elm hissi və ya empirik səbəblərə əsaslanan
əxlaqi qərarlar üçün əsas rolunu oynayır. Hər hansı bir fəaliyyət müəyyən bir
empirik biliyə əsaslanmadıqda, onun nəticələri üçün “səbəb” axtarmaq lazım
olur. Əgər mən hərəkətlərimin nəyə səbəb olacağını bilmirəmsə, onların əxlaqi
olub-olmaması haqqında düzgün qərar verə bilmərəm. Nəticə etibarilə, mən fikirləşirəm
ki, bizim neyrobiologiya, təkamül biologiyası və psixologiya haqqında
anlayışımız, əxlaq anlayışımızı yaxşı təşkil olunmuş bioloji konstruksiyalara
çevirəcəkdir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Böyüyən”
əsas fəlsəfi suallar “evi tərk edənlərdir”. Bu xüsusilə fizika və kosmologiyada
eynidir. Səbəb və nəticə, varlıq və yoxluq haqqındakı qeyri-müəyyən fəlsəfi
müzakirələr (yeni kitabımda bəhs etdiyim kimi) bunlara yaxşı misaldır. İddia edə
bilərəm ki, kiminsə “qeyri-mövcudluq” haqqında digərinin üzü göyərənə qədər
apardığı müzakirə (bu, heç nəyə baxmayaraq, maraqlı fəlsəfi sual ola bilər) kifayət
qədər yararsızdır. Bu, məni həqiqətən maraqlandıran mövzu olan şeylərin necə
yaranması və inkişaf etməsi haqqında məlumat verə bilməz. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">C.B.</span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">:
Mənim sizin mövqeyinizə düşündüyünüzdən daha çox rəğbətim var. Mən razıyam ki,
hazırda metafizikanın bir çox ənənəvi suallarına alimlər daha çox yaxınlaşıb və
sizin üzərində mübahisə apardığınız “Niyə varlıq yoxluqdan daha çoxdur” sualı
da onlardan biridir. Ancaq biz sizin dediyiniz kimi, ““Böyüyən” əsas fəlsəfi
suallar “evi tərk edənlərdir”” desək, bəzi şeyləri diqqətdən qaçırmış olarıq. Düşünürəm
ki, sizin belə deməyinizin səbəbi odur ki, siz həmin suallar arasındakı əsas fərqin
empirik sualların cavablandırıla bilinən olması və qeyri-empirik sualların isə
cavablandırıla bilinməməsi olduğunu təsdiq edirsiniz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mənim
fikrimcə, əsas fəlsəfi suallar “evi tərk etmədən böyüyənlərdir”, çünki mühüm
suallar bütün faktlar ortada olsa da cavablandırılmamış qalır. Əxlaqi suallar
buna misal ola bilər. Heç bir faktiki kəşf hətta bu müddəanın doğru və ya
yanlış olmasını belə müəyyənləşdirə bilməz. Ancaq bu o demək deyil ki, əxlaqi
suallar mənasız, ya da psevdo-suallardır. Biz onlar haqqında daha dərindən
düşünə, həmçinin, yeni faktlar öyrənərək daha geniş məzmunlu müzakirələr apara
bilərik. Məsələn, qeyri-insani idrakı öyrənmək üçün heyvanların həyatına diqqət
yetirə bilərik.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Elm
alçaldıcı bir formada elmi həlli olmayan sualların ciddi sual olmadığını iddia
edir. Mən buna cavab vermək istərdim; insan həyatının dəyişməz xüsusiyyətlərindən
biri odur ki, biz çox sayıda elmi həlli olmayan problemlərlə üzləşirik, ancaq
biz bununla mübarizə apara, ağlımızın dəqiqliyi və əzmi ilə onu bacardığımız qədər
yaxşı anlaya bilərik. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Bu
belədir, hərçənd siz bunu qəbul etməyə və elmi nöqteyi-nəzərdən yoxlaya bilərsiniz.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">L.K.</span></b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">:
Faktiki olaraq, mənim də sizin mövqeyinizə düşündüyünüzdən daha çox rəğbətim
var. Mən düşünürəm ki, fəlsəfi diskusiyalar qərar qəbuletmənin çox mühüm
yollarından biridir, lakin faktların mənbəyi yanlız empirik tədqiqat vasitəsilə
aşkara çıxa bilər. Sizinlə razıyam ki, insan həyatının qərarlar qəbul edilməli
olan məsələlərdə elmi sübuta ehtiyac duymayan cəhətləri var. İnsan münasibətləri
və varlığı bir səbəbdən ötrü nizamsızlıqdan və hətta bizə bütün mərhələlərdə rəhbərlik
edən empirik sübutdan uzaqdır. Mən demişəm ki, Levis Karolun, Alis vasitəsilə
ilə, səhər yeməyindən əvvəl bir neçə qeyri-mümkün şeyə inanmağı təklif etməkdə
haqlı olduğunu düşünürəm. Hər birimiz bunu səhər yatağımızdan çıxa bilmək üçün
edirik - yəqin ki, biz işimizi, həyat yoldaşımızı və özümüzü bu səbəbdən
xoşlayırıq. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mən
zamanın dəyişilməz qalması ideyası ilə razılaşmaya bilərəm. Bu gün elmi izahı
olmayan məsələnin sabah da izahı olmaya bilər. Bu anlayışların haradan gələcəyini
bilməməyimiz kəşf səyahətini daha maraqlı edir. Və mən düşünürəm ki, faktiki kəşflər
əxlaqi sualları da cavablandıra bilər. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Misal
üçün homoseksuallığı götürək. Dəmir dövrünə aid kitabələrdə homoseksuallıq
yanlış hesab oluna bilər, ancaq müxtəlif növlərdə aşkarlanan homoseksual
davranışların sıxlığı ilə bağlı elmi kəşflər göstərir ki, bu, populasiyanın müəyyən
bir qismi daxilində olduqca təbii bir hadisədir və təkamülə aşkar mənfi təsir
göstərmir. Bu bizə əminliklə deyir ki, homoseksuallıq bioloji əsasa malikdir, zərərli
və “yanlış” deyil. Faktiki olaraq, düşünürəm ki, siz bizim qeyri-insani idrak
axtarışlarımızın əxlaqi görüşlərimizə təsir etməsi ilə bağlı mübahisə apararkən,
əslində elmin bu cür təsirini qəbul etmiş olursunuz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Qəbul
etməliyəm ki, “niyə varlıq yoxluqdan daha çoxdur” sualının alimlərə ünvanlanmış
ən yaxşı sual olması ilə razılaşmanızı oxuyarkən həzz aldım. Ancaq, mən bu
mövzuda, “niyə” suallarının “necə” sualları olduğunu iddia edirəm. Siz də
razılaşarsınız ki, “niyə” suallarının mənası yoxdur, çünki onlar “məqsədi” olmayan
sual təsiri bağışlayır.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 28.35pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<i> Ardı var...</i><br />
<br />
Mənbə: https://www.theguardian.com/science/2012/sep/09/science-philosophy-debate-julian-baggini-lawrence-kraussRamila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-47465825206020705942018-06-26T23:42:00.000-07:002018-06-26T23:42:05.541-07:00Əgər - Redyard Kiplinq (şeir)<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBVpoeBu6nNlJwogqEIS6CXEUg5Fc4P31Bl_b9tutjng_kXKfkHcqq-NfLSyx7NHNd92polR0uyVeL_z4WiYJbgJG5TquVJA_uDg_c3kkkjhQJWRvpvZHb5050xwUv1JKOUsiKB-deZNE/s1600/3418097-1--a7b80d30b98164e7610b6ca9612d54f4ea8a266e-s900-c85.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="676" data-original-width="900" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBVpoeBu6nNlJwogqEIS6CXEUg5Fc4P31Bl_b9tutjng_kXKfkHcqq-NfLSyx7NHNd92polR0uyVeL_z4WiYJbgJG5TquVJA_uDg_c3kkkjhQJWRvpvZHb5050xwUv1JKOUsiKB-deZNE/s640/3418097-1--a7b80d30b98164e7610b6ca9612d54f4ea8a266e-s900-c85.jpg" width="640" /></a></div>
<br />
<br />
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər
ətrafındakı bütün insanlar başlarını itirdikləri<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Və bunda səni
günahlandırdıqları vaxt<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Sən başını dik
tuta bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər heç kəs
sənə inanmadığı vaxt, özünə inansan<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Və onların
inamsızlığını bağışlaya bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər gözləməyi
bacarsan və bundan yorulmasan,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Və ya
haqqında yalan deyilsə, sən isə yalanla işləməsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Yaxud sənə
nifrət etsələr də, sən nifrətə qoşulmasan,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Bütün
bunlarla yanaşı, nə çox yaxşı, nə də çox ağıllı görünməsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər xəyal
qurmağı bacarsan və onların köləsi olmasan,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər düşünə
bilib, onları məqsədə çevirməsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər qələbə və
məğlubiyyət ilə qarşılaşıb<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Hər iki saxtakarla
eyni cür davrana bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər ağzından
çıxan həqiqətin bəzi alçaqlar tərəfindən<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Axmaqlara tələ
qurmaq üçün dəyişdirilməsinə dözə bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Yaxud ömrünü
həsr etdiyin şeylərin bir gün dağıldığını görüb<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əyilib
köhnəlmiş alətlərlə onları yenidən qura bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər bütün
qazancını bir yerə toplayıb<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Qəpik atma
oyununda hamısını riskə ata bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Onları uduzub
yenidən başlaya<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Və bu itki
üçün bir dəfə olsun deyinməsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər ürək,
sinir və əzələlərin zəiflədikdən sonra belə<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Onları işləməyə
məcbur edə bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Və özündə “Döz”
deyən bir iradədən<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Başqa gücün
qalmadığı vaxt dözə bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər çoxluq
qarşısında danışıb şərəfini qoruya bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Yaxud
krallarla gəzib xarakterini itirməsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər nə
düşmənlərin, nə də sevimli dostların səni incidə bilməsə,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər həddini
aşmadan bütün insanları sevə bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Əgər bir də
geri qayıtmayan bir dəqiqəni<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Altmış saniyə
qaçmaqla doldura bilsən,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Dünya və
üzərindəkilər sənindir,<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Ən əsası isə<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">İNSAN olarsan,
oğlum...</span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 15.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; vertical-align: baseline;">
<span lang="AZ-LATIN" style="color: #141823; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Tərcümə: Ramilə Bayramova</span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-73523825763440582692018-05-22T22:35:00.001-07:002018-05-22T22:35:38.823-07:00Stiq Daqerman - Uşaq öldürən adam (qısa hekayə)<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNVkizGNuA9cqJ1r2Lwt983IPK0SuCMuTb7vX62TxCQVeZcSdHWxWq7M2fr6-VC6nR3fA74R6vy0rVKQRHOOiMdXKLxPX-m6mo6KYcQqKlJVweWhLIFmvSDLVeY2FgpDc4vYbLN9k0ITQ/s1600/kulstigdagerman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="367" data-original-width="500" height="292" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNVkizGNuA9cqJ1r2Lwt983IPK0SuCMuTb7vX62TxCQVeZcSdHWxWq7M2fr6-VC6nR3fA74R6vy0rVKQRHOOiMdXKLxPX-m6mo6KYcQqKlJVweWhLIFmvSDLVeY2FgpDc4vYbLN9k0ITQ/s400/kulstigdagerman.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Günəşli bir gün idi və gün işığı düzənliyə
yayılırdı. Birazdan zənglər çalınacaq, çünki bu gün bazar günüdür. Çovdar
tarlalarının arasında iki uşaq əvvəllər görmədikləri bir cığırı kəşf edir. Düzənliyin
kənarındakı üç kəndin pəncərələri par-par parıldayır. Kişilər mətbəx masasının
üzərinə qoyduqları portativ aynaların qarşısında üzünü qırxır, qadınlar zümzümə
edərək səhər yeməyi üçün çörək dilimləyir, uşaqlar isə mətbəxin döşəməsində
oturub jiletlərinin yaxasını düymələyir. Bu xoşbəxt səhər əslində pis bir günün
başlanğıcıdır, çünki uşaqlardan biri üçüncü kənddə xoşbəxt bir insan tərəfindən
öldürüləcək. Buna baxmayaraq, uşaq mətbəxin döşəməsində oturub yaxasını düymələyir,
kişi üzünü qırxarkən bu gün dərədə qayıqla gəzəcəklərindən bəhs edir, qadın
zümzümə edərək kəsdiyi dilimləri mavi bir boşqaba yığır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Mətbəxə heç bir kölgə düşmür və uşağı öldürəcək
olan adam birinci kənddəki qırmızı bir yanacaqdoldurma nasosunun yanında
dayanıb. O xoşbəxt bir adamdır, fotokameranın obyektivindən baxanda mavi bir
maşın və gülümsəyərək maşının yanında dayanan gənc bir qadın görür. Qadın
gülür, kişi isə bu gözəl mənzərənin şəklini çəkir. Bu vaxt yanacaqdoldurma məntəqəsinin
işçisi benzin tankının ağzını bərk-bərk bağlayır və cütlüyə baxaraq bu gün
havanın yaxşı olacağını deyir. Qadın maşına minir, uşağı öldürəcək olan adam isə
cibindən pulqabını çıxarır və işçi ilə söhbət edir. Dəniz kənarına gedəcəklərindən,
qayıq kirayələyib üzəcəklərindən bəhs edir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Ön oturacaqda oturan qadın maşının açıq pəncərəsindən
kişinin dediklərini eşidir, gözlərini bağlayır, dənizi və qayıqda yanında
oturan kişini təsəvvüründə canlandırır. O pis adam deyil, xoşbəxt və şad
adamdır, maşına minməmişdən əvvəl buxarının qabağında bir anlıq dayanır, onun
parıltısından və meşəgilası ağaclarının ətrinə qarışan benzin qoxusundan zövq
alır. Maşının üstünə heç bir kölgə düşmür, parıldayan kapotun üzərində isə nə əziklik,
nə də qırmızımtıl qan ləkəsi var.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Birinci kənddəki adam maşına minib qapısını örtdükdən
sonra mühərriki işə saldığı vaxt üçüncü kənddəki qadın mətbəx şkafının qapısını
açır və evdə qənd olmadığını görür. Jiletini düymələməyi və ayaqqabılarının kəndirlərini
bağlamağı bitirən uşaq divana çıxıb dizlərinin üstündə dayanaraq pəncərədən baxdıqda,
qızılağacların arasından axan dərəni və sahildəki otların üzərində dayanan qara
qayığı görür. Uşağını itirəcək olan kişi təraşını bitirir və portativ aynanı
qatlayıb yerinə qoyur. Masanın üstündə kofe fincanları, çörək, qaymaq və milçəklər
var. Çatışmayan yeganə şey şəkər olduğundan ana uşağını şəkər istəmək üçün
Larsongilə göndərir. Uşaq qapını açıb bayıra qaçdığı vaxt kişi arxasınca
qışqırır, qayığın sahildə onları gözlədiyini, bu gün həmişəkindən daha uzağa
gedəcəklərini deyir. Uşaq həyəti qaçaraq keçərkən fikri dərədə, qayıqda və suda
üzən balıqlarda idi. Heç kəs onun qulağına ömrünün səkkiz dəqiqə sonra bitəcəyini,
qayığın nə bu gün, nə də başqa vaxt yerindən tərpənməyəcəyini demir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Larsongilin evi uzaq deyil, yolun düz qarşı tərəfindədir.
Uşaq qaçaraq yolu keçdiyi vaxt kiçik mavi avtomobil də ikinci kənddən keçir.
Kiçik qırmızı evlərlə dolu olan bu kəndin təzəcə oyanan əhalisi mətbəxlərində
oturub kofe fincanını ağızlarına apararkən hasarların o biri tərəfindən
arxasınca böyük bir toz buludu yaradaraq keçən avtomobili görürlər.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Avtomobil çox sürətlidir, alma ağacları və
yenicə qətranlanan telefon dirəkləri sükanın arxasındakı kişinin görüş sahəsindən
boz kölgələr kimi keçib gedir. Yay fəsli avtomobilin pəncərələrindən içəri
daxil olur. Onlar kənddən sürətlə keçirlər, rahatlıqla və təhlükəsiz bir halda
yolun ortası ilə irəliləyirlər. Yolda ancaq onlar var – hələ ki. Yumşaq və
geniş bir yolda bu cür təkbaşına irəliləmək xoşdur, çəmənliklərin arasından keçərkən
bu xoşluq daha da artır. Kişi xoşbəxt və güclüdür, qolunun yanında qadının bədənini
hiss edir. O pis bir adam deyil. Sadəcə dənizə çatmaq üçün tələsir. Başqa vaxt ən
adi canlını belə incitməz, ancaq birazdan bir uşağı öldürəcək. Üçüncü kəndə tərəf
sürətlə irəliləyərkən qadın gözlərini bağlayır və dənizə çatana qədər açmamağı
düşünür. Avtomobil aradabir yavaşca silkələnərkən xəyalında dənizin necə görünəcəyini
canlandırır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Həyat o qədər qəddarcasına qurulub ki, xoşbəxt bir
insan bir uşağı öldürməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl belə xoşbəxtliyini qoruyub
saxlayır, bir qadın dəhşətlə qışqırmazdan bir dəqiqə əvvəl dənizlə bağlı xəyallar
qura bilir, bir uşağın həyatının son dəqiqəsində belə valideynləri mətbəxdə
oturub qənd gözləyə, uşaqlarının dişlərinin necə ağ olmasından və qayıq gəzintisindən
danışa bilir. Bu zaman haqqında danışılan uşaq qonşunun qapısını bağlayıb küçəni
keçməyə başlayır. Sağ əlində ağ kağıza bükülmüş bir neçə kub qənd var. Son dəqiqəsinin
qalanında onun gözləri içərisində böyük balıqlar üzən, uzun və parıltılı dərə və
onun kənarındakı qayıqdan başqa heç bir şeyi görmür.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Daha sonra olan olur. Mavi bir avtomobil yolun
ortasında çarpaz şəkildə dayanır, qışqıran bir qadın əlini ağzından çəkir, əlində
qan var. Sonra avtomobilin qapılarından biri açılır və bir kişi ayağa qalxmaq
istəyir, ancaq elə bil daxili dəhşətdən oyulub. Daha sonra bir neçə kub qəndin
yoldakı qanlı daşların arasına qəddarcasına dağıldığı görünür. Bir uşaq üzü üstə
uzanıb, hərəkət etmir və sifəti yola tərəfdir. Ardınca hələ kofelərini içməmiş
iki nəfər ağappaq sifətlə özünü həyətin qapısından çölə atır və yolun kənarında
heç vaxt unuda bilməyəcəkləri bir mənzərə ilə qarşılaşırlar. Vaxtın hər dərdin əlacı
olması fikri doğru deyil. Vaxt ölü bir uşağı sağaltmır, nə qənd almağı unudan
bir ananın, nə də əvvəllər xoşbəxt olmuş olsa da, bir uşağı öldürən kişinin
ağrısını azaltmır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Bir uşağı öldürən kişi dənizə getmir. Bir uşağı
öldürən kişi sakitcə evinə tərəf yönəlir. O, səssizdir, yanında əli sarınmış
susqun bir qadın var. Keçdikləri kəndlərdə bir nəfər də olsun xoşbəxt adam
görmürlər. Qaranlıq kölgələrin arasında sağollaşarkən belə səssizliklərini
qoruyurlar, çünki uşağı öldürən adam bu səssizliyin onun düşməni olduğunu
anlayır. Bunun öhdəsindən gələ bilmək üçün illərlə günahın onda olmadığını
bağırmalı olacaq. Halbuki, bunun yalan olduğunu bilir, hər gecə yuxusunda həyatın
o qısa dəqiqəsini geri çəkdiyini və baş verənləri dəyişdirdiyini görür. Ancaq həyat
bir uşağı öldürənlərə elə qəddar davranır ki, arxasınca gələn hər şey üçün həddindən
artıq gec olur.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Tərcümə: Ramilə Bayramova</span></div>
<br />Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-69307350817938250302018-02-26T06:11:00.000-08:002018-02-26T23:45:48.545-08:00Atvudun sevmək qadağan edilən qadınları<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOx4xq83R1qOA8_bTlDb-e7-lZEcGDAGHH_znf0FRo99N2-sM1q4_vqV0PdWMuJrLHZIBaB1PIUfKs0nWcoYZUXsuJtve56i0sMNEGivIxMul7GEoj7XhtoxyfOafXn6OWh-6nkSTCFJU/s1600/61j0eI94s7L.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="1163" data-original-width="1600" height="290" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOx4xq83R1qOA8_bTlDb-e7-lZEcGDAGHH_znf0FRo99N2-sM1q4_vqV0PdWMuJrLHZIBaB1PIUfKs0nWcoYZUXsuJtve56i0sMNEGivIxMul7GEoj7XhtoxyfOafXn6OWh-6nkSTCFJU/s400/61j0eI94s7L.jpg" width="400" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxL3nCWmYAobJzAl9fFcibkrUXbHR04v2DWc-OxBqsZedt3sseIK-Yym8hDAbdY7o9DXsYiMWvP8aj2BGGL9VhUlegF0yMClY6xmQOQzuL3HPrmAphyphenhyphen9J9sSDhSjR9t4IwIHF0VqYxdiQ/s1600/61j0eI94s7L.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"></span></a></div>
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><br /></span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">Distopiya (antiutopiya) termini ilk dəfə Con Stuart
Mil tərəfindən istifadə edilib. Mahiyyət etibarilə, distopiya anlayışı utopik cəmiyyətlərin
əksinə, pis, avtoritar cəmiyyətləri xarakterizə edir. Bu janrın ən gözəl nümunələri:
Corc Oruel “1984”, Oldous Haksli “Cəsur yeni dünya”, Marqaret Atvud “Damazlıq
qızın hekayəti”, Cek London “Dəmir daban” və s.-dir.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">Bu romanlar sırasında “Damazlıq qızın hekayəti”
xüsusi yer tutur. Əsərin başlıca ideyası təhlükəsizlikdə olmaq naminə
azadlığımızdan necə və nə dərəcədə əl çəkməyimizdir.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">Əsərin qısa məzmunu belədir: ABŞ-ın yeritdiyi siyasət
hökumətin hər gün daha çox gözdən düşməsinə səbəb olur. Əsgərlər bunun
qarşısını almaq üçün dövlət çevrilişi edərək prezidenti öldürür, daha sonra isə
günahı müsəlmanların boynuna atırlar. Yeni hökümətin qarşısına qoyduğu ilk məqsəd
isə “nizamı yenidən qurmaq” olur. Onlar bu məqsədlə <i>Yakobun oğulları</i> adlı hərəkat yaradır və ölkədəki bütün qadınların
bank hesablarını donduraraq hüquqlarını əllərindən alırlar.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">Yeni sistem ölkəni teokratik, irqçi və şovinist əsaslarla
idarə etməyə başlayır. Qadınlardan ibarət kasta sisteminin ən yüksək pilləsində
uşaq doğa bilməyən evli qadınlar, ən aşağı pilləsində isə fahişəlik edən
qadınlar dayanırdı. Aralıq təbəqələr isə Qız övladlar (övladlıq götürülən
qızlar), Martalar (ev işləri ilə məşğul olan sonsuz qadınlar), Xalalar
(Damazlıq qızları yetişdirən xüsusi rütbəli qadınlar) və həyatdakı yeganə vəzifəsi
uşaq doğmaq olan Damazlıq qızlardan təşkil olunurdu. Romanın baş qəhrəmanı
Ofred Damazlıq qızları “iki ayaqlı uşaqlıq” adlandırırdı. Damazlıq qızların
sevmək, aşiq olmaq kimi hüquqları yox idi; onlar hətta müəyyən ifadələrdən
başqa sözlər də işlədə bilməzdi.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">1985-ci ildə yazılan romanın motivləri əsasında
1990-cı ildə “Damazlıq qızın hekayəti” (The Handmaid's Tale) adlı 109 dəqiqəlik
film çəkilib, 2000-ci ildə eyniadlı opera tamaşaya qoyulub. 2017-ci ildə isə “<i>Hulu” </i>şirkəti tərəfindən eyniadlı serial
çəkilməyə başlanıb.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span style="font-size: 14pt; text-indent: 0.5in;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">Bundan başqa, 2015-ci ildə Anna və Yelena Balbusso
tərəfindən əsərin sujet xəttinə uyğun çəkilmiş illustrasiyalar da böyük maraq
doğurur:</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><br /></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipV8LrGdWec7gB4zFRSbce7dzQG7V67iFYoMBaTeBq-SxMXscsCfhg9rRKkH8SkpzTxHexMILQWR6sMAhVB6xnPB63ZUvIF5646UAj35Zcga0BkidSNZRrVwQaJLnIdydQvb4M7wsMW9Q/s1600/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="734" data-original-width="500" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipV8LrGdWec7gB4zFRSbce7dzQG7V67iFYoMBaTeBq-SxMXscsCfhg9rRKkH8SkpzTxHexMILQWR6sMAhVB6xnPB63ZUvIF5646UAj35Zcga0BkidSNZRrVwQaJLnIdydQvb4M7wsMW9Q/s400/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-2.jpg" width="271" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>"Baş küçəyə dönürük, burada hərəkət daha çox və canlıdır. Yaxınlıqdan maşınlar keçir - əksəriyyəti qara, bəziləri boz və qəhvəyi rənglidir. Əllərində səbət olan qadınlar var, bəziləri qırmızı, bəziləri zolaqlı donlar geyiniblər; qırmızı, göy, yaşıl, ucuz, köhnə - bunlar yoxsul kişilərin arvadlarının əlamətidir. Onları Ekonoqadın adlandırırlar."</b></span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><br /></span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIFIJ1mYtzxRPFBgA0ElxI8pueA1UD3ntjUNjIdGIDC0AkfIrhO3G3D6Wev5UVoLJPHLBUScZJG6SAH5iDalbvNqmjndvoYqkN-veJGc9S68ayraAxrJ308fEiuNEhgJ-hLKwVVr2OV9Y/s1600/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-8.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="734" data-original-width="500" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIFIJ1mYtzxRPFBgA0ElxI8pueA1UD3ntjUNjIdGIDC0AkfIrhO3G3D6Wev5UVoLJPHLBUScZJG6SAH5iDalbvNqmjndvoYqkN-veJGc9S68ayraAxrJ308fEiuNEhgJ-hLKwVVr2OV9Y/s400/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-8.jpg" width="271" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>"İki sıralı növbədə dayanarkən qapı açılır, içəri iki qadın girir, hər ikisində Damazlıq Qızların ağ qanadları və qırmızı papaqları var. Birinin qarnı burnuna dəyir, geniş donunun altında qarnı fəxrlə şişib. Mağazada tərpəniş, pıçıltı və dərindən köks ötürmələr eşidilir. Yaxşı görə bilmək üçün istər-istəməz başımızı çeviririk, barmaqlarımız ona toxunmaq üçün can atır. Bizim üçün o sehirli bir varlıq, həsəd və arzu obyektidir. O, qüllədəki bayraqdır, bizə azad olmağın mümkün olduğunu göstərir."</b></span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRCMRPcRBaPtywgjGWRgj_VeDzLQ6HETD-VGZD3FDCxoiLFHHyJGdEGh86fbOsl-JhtF4OM1Blk8HL0Emx-b1CwzR3PjwBXmssIAcJy9sV0Joy9PZUK8zRpYZId_npR3UDWlZlMr7OYYI/s1600/Margaret-Atwoods-The-Hand-003.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="400" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRCMRPcRBaPtywgjGWRgj_VeDzLQ6HETD-VGZD3FDCxoiLFHHyJGdEGh86fbOsl-JhtF4OM1Blk8HL0Emx-b1CwzR3PjwBXmssIAcJy9sV0Joy9PZUK8zRpYZId_npR3UDWlZlMr7OYYI/s400/Margaret-Atwoods-The-Hand-003.jpg" width="266" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>"Çılpaqlığım artıq özümə qəribə gəlir. Bədənim sanki köhnəlib. Doğurdan mı, mən nə vaxtsa çimərlik paltarı geyinib sahildə gəzmişəm? Geyinərdim, özü də fikirləşmədən, kişilərin arasında və bütün bədənimi nümayiş etdirərək geyinərdim. Bədənimə baxmamağa çalışıram. Ayıb və ədəbsizlik olduğu üçün yox, onu görmək istəmədiyim üçün. Məni bütünlüklə ifadə edən bir şeyə baxmaq istəmirəm."</b></span></i></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5kNHL4DeFORuNI59yhwifCjRYRXo206ET-790Ubh3QwrhY7ZwDQJkpldbdALFDeO-5hCZeRLcyEzLs7_X1S0MKjnxym1aRzH52mCmQwiLeTptHpw1RXroUMo8s8sM7qYE2-BvkMbKRPc/s1600/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-6.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="734" data-original-width="500" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5kNHL4DeFORuNI59yhwifCjRYRXo206ET-790Ubh3QwrhY7ZwDQJkpldbdALFDeO-5hCZeRLcyEzLs7_X1S0MKjnxym1aRzH52mCmQwiLeTptHpw1RXroUMo8s8sM7qYE2-BvkMbKRPc/s400/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-6.jpg" width="271" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>"İki əl oynayırıq. Mən <u>Larynx</u> sözünü düzürəm. <u>Valance</u>. <u>Quince</u>. <u>Zygote</u>. Parlaq daşların kənarlarından tutub hərflərə toxunuram. Bu çox şəhvətli bir hissdir. Bu bir azadlıqdır, azadlığın bir anıdır. <u>Limp</u> sözünü düzürəm. <u>Gorge</u>. Nə gözəl. Daşlar nabat kimidir, nanəli, sərinləşdirici. Onları ağzıma atmaq istərdim. Limon dadı verirlər. K hərfi. Kəskin, biraz turş, ancaq ləziz."</b></span></i></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjERNK0R5QKUk1Ta4Ekbt-L9m_GRujjQhp0L2T0yHPy5dBJBdVCW5fmWfEmYd4yC3E-LnLuQ9OEmqwkVKR9uoZlYEz_4ct_AjCXxNZpcPyqKOzinJu1NMegXnIO9Y9pyU6n-hc3am5HaBQ/s1600/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="734" data-original-width="500" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjERNK0R5QKUk1Ta4Ekbt-L9m_GRujjQhp0L2T0yHPy5dBJBdVCW5fmWfEmYd4yC3E-LnLuQ9OEmqwkVKR9uoZlYEz_4ct_AjCXxNZpcPyqKOzinJu1NMegXnIO9Y9pyU6n-hc3am5HaBQ/s400/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-3.jpg" width="271" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>"Divar bir neçə yüz ildir ki, burdadır. Səkilər kimi o da qırmızı kərpicdəndir və yəqin ki, bir vaxtlar sadə və gözəl olub. İndi qapıda keşikçilər var, divarın üstündə dəmir sütunlara yeni projektorlar quraşdırılıb, aşağıdan tikanlı tel çəkilib, yuxarıda isə betonun içərisinə şüşə qırıntıları səpilib. Heç kəs bura öz xoşu ilə gəlməz. Bu tədbirlər çıxmağa çalışanlara üçün nəzərdə tutulub; hərçənd elektron siqnalizasiya sisteminin yanından keçib divara yaxınlaşmaq qeyri-mümkündür."</b></span></i></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGU3Nig-htOx7wCRvi75RCs2-6xB6sAY90i_ZL7tQwGMbeZ-Joj-B9-oxzDZus19dNa8Zi2oEmeRlj66veOX_ZPE7xS3wO6CAtOPn5Uo8Cr5qOS_znMv8xopk239tcn2ZVgjrTQ_X7hvQ/s1600/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="734" data-original-width="500" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGU3Nig-htOx7wCRvi75RCs2-6xB6sAY90i_ZL7tQwGMbeZ-Joj-B9-oxzDZus19dNa8Zi2oEmeRlj66veOX_ZPE7xS3wO6CAtOPn5Uo8Cr5qOS_znMv8xopk239tcn2ZVgjrTQ_X7hvQ/s400/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-1.jpg" width="271" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>"Yoxlama məntəqəsindən keçmək üçün sıraya düzülürük, qoşa-qoşa; qızlar məktəbinin gəzintiyə çıxıb qayıdarkən çox yubanan şagirdləri kimi. Uzun illər yubanmışıq, buna görə də hər şey böyüyüb - ayaqlarımız, bədənlərimiz, paltarlarımız. Tilsimlənmiş kimi. Bunun nağıl olduğuna inanmaq istəyərdim, amma yoxlanış qurtardıqdan sonra bizi qoşa-qoşa buraxırlar və biz yolumuza davam edirik."</b></span></i></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqrNlNtfNvu8kWwD1ib_NTAnjXS62VwqzkB1pP66q-y54VUDT80TtGs_qomSrFbpWrE4bEb5rBuzqG45Sp7vZxcUzPHtMvmD462hdusPiAjktrQBszYgKxPFtTIcmTk9REEDyD5plxvww/s1600/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><img border="0" data-original-height="737" data-original-width="500" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqrNlNtfNvu8kWwD1ib_NTAnjXS62VwqzkB1pP66q-y54VUDT80TtGs_qomSrFbpWrE4bEb5rBuzqG45Sp7vZxcUzPHtMvmD462hdusPiAjktrQBszYgKxPFtTIcmTk9REEDyD5plxvww/s400/handmaids-tale-margaret-atwoot-egoistokur-4.jpg" width="271" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>"-Hə, budur, - deyirəm və o çevrilir. Özümü axmaq kimi hiss edirəm; güzgüyə baxmaq istəyirəm.</b></span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>- Gözəldir, - o deyir: - İndi də üzün.</b></span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><b>Onda yanlız köhnə, ərimiş və süni üzüm qoxusu verən dodaq boyası, göz üçün qələm və kirpiklər üçün tuş var. Bir anlığa qorxuram ki, bunlardan necə istifadə edəcəyimi xatırlaya bilməyəcəm."</b></span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;"><br /></span></span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-33223178182576560132018-02-14T05:55:00.000-08:002018-02-14T23:52:02.267-08:00“O, qalmağa gəldi” və ya “Qonaq qız”<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZfIP99ocflut0_QtRdLHYCqvq9vzGkIptJWbLAWhQAcXJOUeD8NivzTK1NUbBm9i-adAL4X3BkWWcdNXtbx38rjW9aqq4tS2AKV_wy8EsgfUltT5ql9fCz9X147aYci34tcyY45QqY-E/s1600/41cOJqXJfVL._SX210_.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="348" data-original-width="210" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZfIP99ocflut0_QtRdLHYCqvq9vzGkIptJWbLAWhQAcXJOUeD8NivzTK1NUbBm9i-adAL4X3BkWWcdNXtbx38rjW9aqq4tS2AKV_wy8EsgfUltT5ql9fCz9X147aYci34tcyY45QqY-E/s400/41cOJqXJfVL._SX210_.jpg" width="241" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Ekzistensializmin tanınan qadın nümayəndələrindən biri
Simona de Bovuarın ilk romanı “O, qalmağa gəldi” (“She came to stay” / "L`invitee") əsəri
1943-cü ildə nəşr olunub. Sonrakı əsərlərinin əksəriyyəti kimi avtobioqrafik səciyyə
daşıyan bu kitabda müəllif bir məhəbbət üçbucağından bəhs edir. Bu məhəbbət
üçbucağına Simona, tələbəsi Olqa Kosakieviç və Sartr daxildir. Oxucular bu
romanın onun ilk əsəri olduğunu rahatlıqla anlaya bilər. İstər əsərin dili, istərsə
də hadisələrin təsviri Simonanın öz üslubunu tam formalaşdırmamış olduğunu göstərir.
Bütün bunlara baxmayaraq, əsər kifayət qədər oxucu qazandı və müəllifin sonrakı
uğurlarının təməlini təşkil etdi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1q5lZP3HCdRO1N9U_psLyPAHxTqtHq3MAUCQiF_va8jSo69v2rWU5C-Xs9COkbz0CQ2BwY4rnZirhI0Tz3ET9CQ1_8M5AMrTvUOq741MEa4AbLJx-bFHC9D3L9Yl-LaPX5Pw7BZ2aREE/s1600/she-came-to-stay+%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="480" data-original-width="320" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1q5lZP3HCdRO1N9U_psLyPAHxTqtHq3MAUCQiF_va8jSo69v2rWU5C-Xs9COkbz0CQ2BwY4rnZirhI0Tz3ET9CQ1_8M5AMrTvUOq741MEa4AbLJx-bFHC9D3L9Yl-LaPX5Pw7BZ2aREE/s400/she-came-to-stay+%25281%2529.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Romandakı hadisələr İkinci Dünya Müharibəsindən əvvəlki
dövrdə Parisdə baş verir. Piyer və François Parisin incəsənət cameasında
populyar teatr xadimləridir. Onların sevgi münasibətləri azadlıq prinsipləri üzərində
qurulub. Bu sevgililər bir-birinə sadiq olmağa deyil, birlikdə olmağa əhəmiyyət
verirlər. Bu isə Sartrla Simonanın öz həyatlarında yaşadıqlarının eynisi idi.
Obrazlar da öz prototipləri kimi istədikləri vaxt başqaları ilə münasibətə girə
bilirdilər. Bu cütlük üçün əsas məsələ birgə həyatları, birlikdə qurduqları xəyallar
və reallaşdırdıqları işlər idi. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Uzun müddətdir davam edən Piyer-François sevgi macərasına
kənddən gələn gənc bir qız – Xaviyer də daxil olur. Bu cütlük ətraflarınddakı
tanışlarını boş və mənasız insan hesab edirdilər. Ancaq Xaviyer onları cəlb
edir. Beləliklə, bir qədər sonra bu üçlük arasında xüsusi bir yaxınlaşma
başlayır. Əksəriyyətimizin əxlaq anlayışına xeyli yad olan bu münasibət forması
həmin dövr üçün də yeni idi. Ancaq bu üçlü münasibət heç də gözlənilən nəticəni
vermir. Xaviyerin münasibətə daxil olması François ilə Piyer arasındakı
tarazılığı pozur və əlaqələrini çətinləşdirir. Hadisələrin gedişatı romanının əvvəlində
öz sakitliyi və laqeydliyi ilə seçilən Françoisi sonda Xaviyeri öldürmə həddinə
qədər gətirib çıxarır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhurIVwQcxkXGuP76sjZB3SgPhR5IYypWqvjn6MQ9pOTAW-WktmXEb2abeOwxYqAVGS4Lf7knfhfsJvX-aAUoJWE32rAWD45VnE1b2vpyjrV7fLsVo-fgXO7FC9BE38mE9XcD7wI3-RJ6E/s1600/829266.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="259" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhurIVwQcxkXGuP76sjZB3SgPhR5IYypWqvjn6MQ9pOTAW-WktmXEb2abeOwxYqAVGS4Lf7knfhfsJvX-aAUoJWE32rAWD45VnE1b2vpyjrV7fLsVo-fgXO7FC9BE38mE9XcD7wI3-RJ6E/s400/829266.jpg" width="258" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Romanın bu səthi təsvirindən sonra orada ifadə
olunan əsas məsələlərə diqqət yetirə bilərik. Əsər müəllifin ekzistensialist
baxışlarını müəyyən qədər əks etdirir. Burada obrazlar arasındakı söhbətlərdə
ekzistensializm fəlsəfəsinin əsas mövzularından olan mövcudluq, ölüm, həyat, məna,
sevgi, qayğı, özgələşmə, pislik və s. kimi mövzulara rast gəlinir. Simona və
Sartr da daxil olmaqla, ekzistensialistlərin bir çoxu düşünür ki, insanlar
doğulduqları vaxt, əslində heç tanımadıqları bu dünyaya atılırlar. Onlar ünsiyyətdə
olduğumuz ilk insanları özümüzün seçə bilmədiyini, ancaq həyatımızın sonrakı
dövründəki insanları öz iradəmizlə seçdiyimizi, bunun da xarakterimizi
formalaşdıran əsas amillərdən biri olduğunu deyirdilər.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Həyatımız boyunca özümüzü tapmaq üçün digər
insanlarla mübarizə aparırıq. Bu zaman hər hansı uğursuzluğa düçar olduqda isə əvəzini
pislik etməklə çıxırıq. Romandakı hər bir obraz da hadisələrin gedişatında bu və
ya digər formada öz daxilindəki pisliyi üzə çıxardır. Müəllif buna nail olmaq
üçün həmin obrazları müəyyən vəziyyətlərdə (“sərhəd situasiyaları”) təsvir
edir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Əsərin ən maraqlı və dərin fikirləri, xüsusilə
François və Piyerin söhbətləri zamanı ifadə olunur. Məsələn, kitabın bir hissəsində
Françoisin dilindən deyilir: <i><b>“Sən heç digər
insanların varlığını hiss etmisənmi? Bu, həqiqətən dözülməzdir”. </b><o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Kitabdan sizi düşünməyə vadar edəcək bir neçə
sitatı bölüşmək istəyirəm: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<i><b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;">-
“Dünyada özümə yer tapmaq üçün xüsusi bir cəhd göstərmək fikrində deyiləm,
burada onsuz da bir yerim olduğuna inanıram”.</span><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><i><b>-
“Bu rəqs zalının mərkəzində heç nədən asılı olmadan oturan “Mən” varam. Eyni
vaxtda, bu simaların, həyatların hər birini izləyirəm. Ancaq mən üzümü çevirən
kimi onların hamısı əriyib yox olacaq”.<o:p></o:p></b></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><i><b>-
“Sövdələşmələrə nifrət edirəm. İnsan istədiyi kimi yaşaya bilməyəcəksə, ümumiyyətlə
yaşamasa yaxşıdır”.</b><o:p></o:p></i></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Müəllifin bu əsəri “İkinci cins” və “Mandarinlər” qədər
ön plana çıxmasa da, mütiliyə qarşı çıxması və azad qadın obrazları yaratması,
ekzistensialist baxışların ifadəsi baxımından ədəbiyyatda və fəlsəfədə xüsusi
yerə malikdir.<a href="https://www.blogger.com/null" name="_GoBack"></a><o:p></o:p></span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-19589706013457088662018-01-07T06:52:00.003-08:002018-02-14T06:05:05.865-08:00Gəncədən SSRİ-yə açılan qapı<div class="ParaAttribute1" style="line-height: 115%;">
<!--[if gte vml 1]><v:rect
id="_x0000_s1027" alt="PenDraw 1" style='position:absolute;left:0;
text-align:left;margin-left:312pt;margin-top:98pt;width:15pt;height:3pt;
z-index:251624961;mso-position-horizontal-relative:page;
mso-position-vertical-relative:page' type="#_x0000_t1" filled="f" stroked="f">
<o:lock v:ext="edit" selection="t"/>
<w:wrap anchorx="page" anchory="page"/>
</v:rect><![endif]--><!--[if gte vml 1]><v:rect id="_x005f_x0000_s0" o:spid="_x0000_s1026"
alt="PenDraw 2" style='position:absolute;left:0;text-align:left;margin-left:275pt;
margin-top:113pt;width:0;height:0;z-index:251624960;
mso-position-horizontal-relative:page;mso-position-vertical-relative:page'
type="#_x0000_t1" filled="f" stroked="f">
<o:lock v:ext="edit" selection="t"/>
<w:wrap anchorx="page" anchory="page"/>
</v:rect><![endif]--><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span class="CharAttribute3"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Batang;">Gəncənin mərkəzində bir məkan
və bu məkana açılan bir qapı. Siz bu qapı v</span></span><span class="CharAttribute3"><span lang="AZ-LATIN" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-fareast-font-family: Batang;">a</span></span><span class="CharAttribute3"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Batang;">sitəsilə birbaşa 50-60 il əvvələ gedə, SSRİ-yə səyahət edə bilərsiniz.
Ancaq bunun üçün gərək parolu biləsiniz...</span></span><o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR7oe95S0-6NyninSwCF6EXODK9jbvUpErVw8zfsEflbQmc6MTJsBHRJymIoshiUciHFe-aVp9I4ovTe7KC2V3sUDS5SOnzsKpDk9sJF0AYk7b1azhCX_tvrqwVL1OV9jJ8NuIdUzD6Xc/s1600/DSCN6722.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR7oe95S0-6NyninSwCF6EXODK9jbvUpErVw8zfsEflbQmc6MTJsBHRJymIoshiUciHFe-aVp9I4ovTe7KC2V3sUDS5SOnzsKpDk9sJF0AYk7b1azhCX_tvrqwVL1OV9jJ8NuIdUzD6Xc/s400/DSCN6722.JPG" width="300" /></span></a></div>
<div class="ParaAttribute1" style="line-height: 115%;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span class="CharAttribute3"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Batang;">Haqqında
bəhs etdiyim yer Gəncə şəhərində yerləşən “Zirzəmi” restoranıdır. Restoran ötən
ilin yanvar ayından etibarən fəaliyyətə başlayıb. Məkanın özəlliyi onun başdan
ayağa 1945-1991-ci illər Sovet dövrü abu-havasında dizayn olunmasındadır. 90-cı
illərə qədər doğulan hər kəs bu məkanda öz xatirələrinə uyğun bir simvol, əşya
və ya abu hava tapa bilər. Restoran rəhbərliyi ilə apardığım kiçik söhbət əsasında
qeyd etdilər ki, məkanın bu formada dizayn edilməsinin əsas məqsədi insanları
tarixə yaxınlaşdırmaqdır. Onlar qeyd edirlər ki, bir çox hallarda orta nəslin
nümayəndələri müasir məkanlara getməkdən narahat olur və ya orada özlərini
rahat hiss etmirlər. Ancaq bu yer hər nəsildən olan şəxsləri istər dizaynı, istər
yeməkləri, istərsə də yüksək səviyyəli xidməti ilə özünə cəlb edir.</span></span><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="ParaAttribute1" style="line-height: 115%;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span class="CharAttribute3"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Batang;">Bəs restoranın fərqliliyi sadəcə dizaynla bitir
mi? Xeyr. Deməli, buranın qaydalarına əsasən, gəlməzdən 5 dəqiqə əvvəl belə olsa,
zəng edib yer rezerv etməli, neçə nəfər gələcəyinizi deməli və parol
almalısınız. Qapıda parolu deyə bilməsəniz və ya rezervdə göstərilən müştəri
sayından bir nəfər belə çox şəxslə gəlsəniz, həmin şəxs yenidən parol alana qədər
məkana buraxılmayacaq. İçəri girərkən, əgər ilk dəfədir restorana gəlirsinizsə,
girişdə yazılan restoran “and”ını oxumalısınız.</span></span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div class="ParaAttribute1" style="line-height: 115%;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span class="CharAttribute3"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Batang;">Restoranda ümumi məkanla yanaşı, xüsusi kupelər
də fəaliyyət göstərir. Bunlardan üçü “Sovet Azərbaycanı otağı”, “Sovet kinosu
otağı” və “Qəhrəmanlar” kimi adlanırılıb və ada uyğun dizayn olunub. Burada həmçinin,
xüsusi selfi və şəkil guşələri var ki, orada Sovet geyimləri və əslinin uğurlu
imitasiyası olan silahlarla şəkillər çəkdirə bilərsiniz. Bir sözlə, özünüzü
qısa müddətlik Sovet dövründə hiss edəcəksiniz </span></span><span class="CharAttribute4"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Batang;">:)</span></span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div class="ParaAttribute1" style="line-height: 115%;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span class="CharAttribute3"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Batang;">P.S. Bu məkanı açanların məqsədi Sovet dövrünü
tərifləmək, ya da hər hansı bir ideologiya təlqin etmək deyil. Sadəcə
insanların istirahətini xoş və mənalı keçirməsini təmin etməkdir.</span></span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="ParaAttribute1" style="line-height: 115%;">
<div style="text-align: justify;">
<span class="CharAttribute3"><span lang="EN-US" style="font-family: Times, Times New Roman, serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-font-family: Batang;">P.S.S. Bu yazı reklam deyil. Gəncəyə gələnlər
mütləq “Zirzəmi”yə ensin :) </span></span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJTDarXqWWW3fhNPmtyb_nI-M83w_b4Nc6goN24MjqfQtEW9akapEyMZqUeKBsT_aqEuZ_DlNHPcx_K86VNjnt-AV0VDBwJo1fHdukoK0Cef29DCFDnyNP3ikxF4kLRrBsA90AH1wQor0/s1600/DSCN6724.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJTDarXqWWW3fhNPmtyb_nI-M83w_b4Nc6goN24MjqfQtEW9akapEyMZqUeKBsT_aqEuZ_DlNHPcx_K86VNjnt-AV0VDBwJo1fHdukoK0Cef29DCFDnyNP3ikxF4kLRrBsA90AH1wQor0/s400/DSCN6724.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_oWvRCmfAQZppcZXNvejLnm7_8WdjNdHVSxDV86PzTd3bkfdQlzZ29DpbZS-jfj-lAZ2lbCQjNpEHtTgMZgF47yiryOC4SSDsg6ykmpX2yD6iESHhz-joIjW2Xe_54RCV8qqS1vu77AM/s1600/DSCN6726.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_oWvRCmfAQZppcZXNvejLnm7_8WdjNdHVSxDV86PzTd3bkfdQlzZ29DpbZS-jfj-lAZ2lbCQjNpEHtTgMZgF47yiryOC4SSDsg6ykmpX2yD6iESHhz-joIjW2Xe_54RCV8qqS1vu77AM/s400/DSCN6726.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwHB_-juiYOTyvegEKTyZKdJR1kFDPgKv6hrOX0itE0K5sOq4oLVVcWk0OpQo7f0yv42dXzUHP1YquGPbsYP8kDW-B5qOoNFHkEkIyv2-LmlX60TNCBU2GUZiOEwOAUG52N0YdBYLYeDk/s1600/DSCN6728.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwHB_-juiYOTyvegEKTyZKdJR1kFDPgKv6hrOX0itE0K5sOq4oLVVcWk0OpQo7f0yv42dXzUHP1YquGPbsYP8kDW-B5qOoNFHkEkIyv2-LmlX60TNCBU2GUZiOEwOAUG52N0YdBYLYeDk/s400/DSCN6728.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNIC0xsJK4x6_sXbWRdgzdYt9nL9WSdnTMSMwN7j7Q0-eMozxc-t8HDuYw6SvZoNuyEX5pGf9F3wQp1X_eQpBFhDsupprrxDsvNf7lVaIZy2i4b43Bvx47EDTqgVOMV_dNy_Imk3CnYuk/s1600/DSCN6729.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNIC0xsJK4x6_sXbWRdgzdYt9nL9WSdnTMSMwN7j7Q0-eMozxc-t8HDuYw6SvZoNuyEX5pGf9F3wQp1X_eQpBFhDsupprrxDsvNf7lVaIZy2i4b43Bvx47EDTqgVOMV_dNy_Imk3CnYuk/s400/DSCN6729.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBx7pvJakfPa3tWTFFrfrcShauD2cqlDdaFVaC6kH0-9_WJe5-kmdOOjcA5ZTdhGj3Os0j_bpIFLbP0jOfLiH1JB6_MOtsqLD7Ki_8lbRM7PCBvTSGgHAaXSrO8VRgyEeYOsC5PJtKiIE/s1600/DSCN6730.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBx7pvJakfPa3tWTFFrfrcShauD2cqlDdaFVaC6kH0-9_WJe5-kmdOOjcA5ZTdhGj3Os0j_bpIFLbP0jOfLiH1JB6_MOtsqLD7Ki_8lbRM7PCBvTSGgHAaXSrO8VRgyEeYOsC5PJtKiIE/s400/DSCN6730.JPG" width="400" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVXd8C1djUY2Nkp3LDYOLegRSSd7kQps02k_WUOdZA1oBwZKsMBgP5SpWI_KA9A-e2yizCY_memQ-D6k5ukIVFNRw4ssH7UrNqKdU1i6a2lRc8t1g3HVBvbj2w40T-97XWJwz-U5U_Xek/s1600/DSCN6732.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVXd8C1djUY2Nkp3LDYOLegRSSd7kQps02k_WUOdZA1oBwZKsMBgP5SpWI_KA9A-e2yizCY_memQ-D6k5ukIVFNRw4ssH7UrNqKdU1i6a2lRc8t1g3HVBvbj2w40T-97XWJwz-U5U_Xek/s400/DSCN6732.JPG" width="400" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg50iB_W13vUHqYhrtIshWTJUQy3oog23ysiB49XGK-ChAjQ-Df93ReZlgACVSZ5eyxf01Q089UGCHmh0ykuX8ZQAPkBhlWsVrZ2GrFrnRqiRvR9C17BSMpAcGsA3EXSSecWgDB_9iyXQ/s1600/DSCN6733.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg50iB_W13vUHqYhrtIshWTJUQy3oog23ysiB49XGK-ChAjQ-Df93ReZlgACVSZ5eyxf01Q089UGCHmh0ykuX8ZQAPkBhlWsVrZ2GrFrnRqiRvR9C17BSMpAcGsA3EXSSecWgDB_9iyXQ/s400/DSCN6733.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjafnJJNKKXQSZem4wIx5p1CoQWCot-ZyrPBI_MTG2Kn7wq4PsMPvUWY8H1zp-O_6geqgP5S2IYXgwq4i79wW2686LZd7c70Y-VcyoipO3Ge7pkOlIchswJ9kf5x_ufaBunJx4xrrA-IU4/s1600/DSCN6736.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjafnJJNKKXQSZem4wIx5p1CoQWCot-ZyrPBI_MTG2Kn7wq4PsMPvUWY8H1zp-O_6geqgP5S2IYXgwq4i79wW2686LZd7c70Y-VcyoipO3Ge7pkOlIchswJ9kf5x_ufaBunJx4xrrA-IU4/s400/DSCN6736.JPG" width="400" /></span></a></div>
<div class="ParaAttribute1" style="line-height: 115%;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<b><i><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">"Sovet Azərbaycanı" otağı:</span></i></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-FpR7HnTOT6Dn3pOsbvhimLcqF_C3eBLWaoE-iU13ofFFHJ21e1mUBUiEL0nLEPKgEUT2Xj6pLupwznDhIZ8XA1d0r5g_ZArioHuhhI1RCTcErxgsFSap-1K9fofCLUMwFhENF_Wz28o/s1600/DSCN6737.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-FpR7HnTOT6Dn3pOsbvhimLcqF_C3eBLWaoE-iU13ofFFHJ21e1mUBUiEL0nLEPKgEUT2Xj6pLupwznDhIZ8XA1d0r5g_ZArioHuhhI1RCTcErxgsFSap-1K9fofCLUMwFhENF_Wz28o/s400/DSCN6737.JPG" width="400" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghSoJHu7FXmQwCvjjHfHV_J7CcRsbAyQw8a6Z-1HOzN7qwbrP0WIHIYJjItrDlHKQk0NqQXEpI2E-zYNWT0AlY7hc4rCH71FXN9jtYMk7-QjoAvslT8gbciZt3dlLG-OZNa5CKZrazwUI/s1600/DSCN6739.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghSoJHu7FXmQwCvjjHfHV_J7CcRsbAyQw8a6Z-1HOzN7qwbrP0WIHIYJjItrDlHKQk0NqQXEpI2E-zYNWT0AlY7hc4rCH71FXN9jtYMk7-QjoAvslT8gbciZt3dlLG-OZNa5CKZrazwUI/s400/DSCN6739.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjxCuiUTLC2idAwhwDolNLgxqnPDFxoSsFP9w46PeVyzQqyJb7OaUn2-7Okx0iHbdK4Z80aonBFRQlmYsQqAuNf00rWf6v23WnYY1m26K8ecU6jLGlSHC65HTgkKOm1OqOv6XGRO-k-hyg/s1600/DSCN6740.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjxCuiUTLC2idAwhwDolNLgxqnPDFxoSsFP9w46PeVyzQqyJb7OaUn2-7Okx0iHbdK4Z80aonBFRQlmYsQqAuNf00rWf6v23WnYY1m26K8ecU6jLGlSHC65HTgkKOm1OqOv6XGRO-k-hyg/s400/DSCN6740.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhDCAV-zCf1Jm0YB5L5aJVR79iXxf6B7rEQ7rObh_d2DKCiVfgGpru01b_1gVQuhYxbfPSYdHEGXHR2EMiM8JBa19Znj_BmvzUg6mfSNqvujK7r6BNiWiyju-BQNFPBnIB8AJN8cRQ5Ys/s1600/DSCN6741.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhDCAV-zCf1Jm0YB5L5aJVR79iXxf6B7rEQ7rObh_d2DKCiVfgGpru01b_1gVQuhYxbfPSYdHEGXHR2EMiM8JBa19Znj_BmvzUg6mfSNqvujK7r6BNiWiyju-BQNFPBnIB8AJN8cRQ5Ys/s400/DSCN6741.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifi8N6Fj1A_23ZEjalHj-XJBISxp4hskoFIo7TUWSM49GIhPwXowF0TSjw0o7dc1IZYJtNQIdiPtkZJ3zkPX0cXOS2a5kZAtsLQQOR33mwUIj6KxRZkZ0RXmBnbd4eQSasjF2DIg0ExYQ/s1600/DSCN6742.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifi8N6Fj1A_23ZEjalHj-XJBISxp4hskoFIo7TUWSM49GIhPwXowF0TSjw0o7dc1IZYJtNQIdiPtkZJ3zkPX0cXOS2a5kZAtsLQQOR33mwUIj6KxRZkZ0RXmBnbd4eQSasjF2DIg0ExYQ/s400/DSCN6742.JPG" width="300" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><i><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">"Sovet kinosu" otağı:</span></i></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5i8tjBxdCizw8a3y7nn72DIOS43J-rMBpechtkBKyaVUkPEJeWZDj1zmTEHC8OeOzmj23MhNhl9ezYrMFzxa0OnGdO5q7MQxVHnA2fn-wS41P6l93Sth_FYlZTeGCPq-4K51F87YOIwU/s1600/DSCN6747.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5i8tjBxdCizw8a3y7nn72DIOS43J-rMBpechtkBKyaVUkPEJeWZDj1zmTEHC8OeOzmj23MhNhl9ezYrMFzxa0OnGdO5q7MQxVHnA2fn-wS41P6l93Sth_FYlZTeGCPq-4K51F87YOIwU/s400/DSCN6747.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoR5naN-7pSpGkOYLcP7ccklfOMBSUIm_7_EWBeZEyi0lcSzzP3d7ZjoZ8Dx8bvED17J1b1pn0vEv3-SB0OlHqcm0NBtAWQilE5S2yfW4JHN9o3qK-wkOC4gEDE4zdCb68yC2Jk6ysMT8/s1600/DSCN6749.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoR5naN-7pSpGkOYLcP7ccklfOMBSUIm_7_EWBeZEyi0lcSzzP3d7ZjoZ8Dx8bvED17J1b1pn0vEv3-SB0OlHqcm0NBtAWQilE5S2yfW4JHN9o3qK-wkOC4gEDE4zdCb68yC2Jk6ysMT8/s400/DSCN6749.JPG" width="400" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcCirIjxKjzYjrEJ4aJXORmp_zBmrxNSmgZvLfje1T5YhYvbhcJAbOm0s27XqN6tP2m2wCEUVmFeS2Zgqi36gFkaDmnRAVjouIe5hU9EMZ5Y-pnLIjwmw5SLtYWJpu128KXmJOuUU0aYg/s1600/DSCN6752.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcCirIjxKjzYjrEJ4aJXORmp_zBmrxNSmgZvLfje1T5YhYvbhcJAbOm0s27XqN6tP2m2wCEUVmFeS2Zgqi36gFkaDmnRAVjouIe5hU9EMZ5Y-pnLIjwmw5SLtYWJpu128KXmJOuUU0aYg/s400/DSCN6752.JPG" width="300" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><b><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">"Qəhrəmanlar" otağı:</span></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjM2CHXdNlBN8tZV_gEjykbHm_AO2DG3dW0DOgM5HAec6U2vRAyeL_d7yuyErw2Cs-m6AXJfKDMUMtSOHlrG05XfUJmoS9WPDdeMHV_qh-vfPo6x3DPBv99OzOZoTAyp1QPPPpse487zRQ/s1600/DSCN6753.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjM2CHXdNlBN8tZV_gEjykbHm_AO2DG3dW0DOgM5HAec6U2vRAyeL_d7yuyErw2Cs-m6AXJfKDMUMtSOHlrG05XfUJmoS9WPDdeMHV_qh-vfPo6x3DPBv99OzOZoTAyp1QPPPpse487zRQ/s400/DSCN6753.JPG" width="400" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNzWnMOFsVigx7VZ6wag_h63dh0eoadiz8RemhNVOdxNSuiWS4TcVmo-fX54V0yC0L3i25nHsgxPsVvkyoyTlI8RLRBc2BvoBuQ7IOu3hQxjIU-8GxKQV3uli-vQVw1B3_JyWN0VpsbP8/s1600/DSCN6754.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNzWnMOFsVigx7VZ6wag_h63dh0eoadiz8RemhNVOdxNSuiWS4TcVmo-fX54V0yC0L3i25nHsgxPsVvkyoyTlI8RLRBc2BvoBuQ7IOu3hQxjIU-8GxKQV3uli-vQVw1B3_JyWN0VpsbP8/s400/DSCN6754.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjW-tc7XbIw7V1cL9BMVb2ufEPTY1ohH1u-rRNDoYeF75qsEr4p_mz0HVybqpgRks7YVOLstsmegmt0QFnneAZNCZUE8uyKsNt2xkvAR1gXFXhYgpNtUCuzk9jLET0HwrIS_Yr9Xr9OQoA/s1600/DSCN6755.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjW-tc7XbIw7V1cL9BMVb2ufEPTY1ohH1u-rRNDoYeF75qsEr4p_mz0HVybqpgRks7YVOLstsmegmt0QFnneAZNCZUE8uyKsNt2xkvAR1gXFXhYgpNtUCuzk9jLET0HwrIS_Yr9Xr9OQoA/s400/DSCN6755.JPG" width="400" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><b><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">"Selfi" guşəsindən:</span></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdMVV7gtwISvkKXlhm0j6xKvM8CYLGpXdJ9pRsWpl7OT7k3ejuGACCbesXlLOsAgnXbF8YNhJyi-DgrwuXEA_3ws1xOkWE57zA_gFRMRXqgSEcCF-IckCohWbHXXqgLt_m3Mm0PsJEh4E/s1600/DSCN6743.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdMVV7gtwISvkKXlhm0j6xKvM8CYLGpXdJ9pRsWpl7OT7k3ejuGACCbesXlLOsAgnXbF8YNhJyi-DgrwuXEA_3ws1xOkWE57zA_gFRMRXqgSEcCF-IckCohWbHXXqgLt_m3Mm0PsJEh4E/s400/DSCN6743.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgZolJxC2hUSwQAOlDAIstC9z85KSke1Ue4n2BoHk_ukfEi_meIlTFgooCCBCTESp7gW9vwSy2fymPi3x8Ww8AFt9SEyPcDiL1CEU0veazJBuSrcOZq3ch4WIkO4tuwTQTBpdzQYIbit0/s1600/DSCN6745.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgZolJxC2hUSwQAOlDAIstC9z85KSke1Ue4n2BoHk_ukfEi_meIlTFgooCCBCTESp7gW9vwSy2fymPi3x8Ww8AFt9SEyPcDiL1CEU0veazJBuSrcOZq3ch4WIkO4tuwTQTBpdzQYIbit0/s400/DSCN6745.JPG" width="300" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibjMC-CIQu6SQjLu0BXGL5lEIwNA9uIg7LoL9sHUoClW3DlbS9wM73Psf-K4-KcLrdKkwvuXoZRHVuk8p5EsstulczhkqyV43uvthTKJun07WovwVwiTDSEeexUv96lKONo8altU0h0JE/s1600/DSCN6746.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibjMC-CIQu6SQjLu0BXGL5lEIwNA9uIg7LoL9sHUoClW3DlbS9wM73Psf-K4-KcLrdKkwvuXoZRHVuk8p5EsstulczhkqyV43uvthTKJun07WovwVwiTDSEeexUv96lKONo8altU0h0JE/s400/DSCN6746.JPG" width="400" /></span></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<br />Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-86069164159489243192017-12-15T08:43:00.002-08:002017-12-15T09:23:07.163-08:00Endi Veyr - Yumurta (qısa hekayə)<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh65m52qr7MW9u9RYBYtZPBCQRTgA0kVzsAjyXT_B9XKavfCF46tvzrNSIjCUeoxckGj5a7OIvg0gAy0MqXEWrEI7PrLHwKuOrN6jMZ8NZmhwPDMebYtxnnGlhWJ0btUGcVrGHPDAh4ukQ/s1600/151031-romeo-martian-author-tease_yxjodo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1068" data-original-width="1600" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh65m52qr7MW9u9RYBYtZPBCQRTgA0kVzsAjyXT_B9XKavfCF46tvzrNSIjCUeoxckGj5a7OIvg0gAy0MqXEWrEI7PrLHwKuOrN6jMZ8NZmhwPDMebYtxnnGlhWJ0btUGcVrGHPDAh4ukQ/s400/151031-romeo-martian-author-tease_yxjodo.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Öləndə evə gedən yolda idin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Bu, avtomobil qəzası idi. Bu hadisədə sənin ölümünü
çıxmaqla heç bir qeyri-adi hal yox idi. Arxanda həyat yoldaşını və iki uşağını
qoydun. Ağrısız bir ölüm idi. Tibb işçiləri səni xilas etmək üçün əllərindən gələni
etdilər, ancaq faydası olmadı. İnan mənə, bədənin elə parçalanmışdı ki, ölməyin
daha yaxşı idi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Beləliklə, mənimlə tanış oldun.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Nə.. nə oldu?” deyə soruşdun, “Mən hardayam?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Öldün” dedim, birbaşa. Məsələni uzatmağın mənası
yox idi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Orada... yük maşını var idi və maşınım
fırlanırdı..”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Elədir” dedim.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Mən.. mən öldüm?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Bəli, ancaq narahat olmağa dəyməz, hamı bir gün ölür”
dedim.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Ətrafına baxdın. Orada heçlik var idi. Təkcə sən və
mən. “Bura haradır?” sən soruşdun. “Axirətdir?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Demək olar ki” mən dedim.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Sən tanrısan?” sən soruşdun.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Bəli” dedim, “Mən Tanrıyam”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Mənim uşaqlarım... mənim arvadım” sən dedin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Onlara nə oldu?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Onlar yaxşıdır?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Görmək istədiyim məhz bu idi” mən dedim. “Elə
indicə ölmüsən, ancaq yeganə narahatlığın ailənlə bağlıdır. Bu qiymətləndirilən
bir davranışdır.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mənə ovsunlanmış kimi baxırdın. Sənin fikrincə, mən
Tanrıya oxşamırdım. Mən sadəcə digər adamlar, ya da qadınlar kimi idim. Yaxud
da qeyri-müəyyən bir avtoritar şəxs kimi. Ya da, güclü ibtidai sinif müəlliməsi
kimi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Narahat olma” dedim. “Onlar yaxşı olacaqlar.
Övladların səni mükəmməl bir insan kimi xatırlayacaq. Həyat yoldaşın hamının
yanında ağlasa da, təklikdə rahatlıq tapacaq. Əyri oturaq, düz danışaq,
nigahınız dağılmağa tərəf gedirdi. Əgər bu səni rahatladacaqsa, deyim ki,
arvadın bu rahatlıq hissi üçün özünü günahkar hiss edəcək.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Həə” sən dedin. “Bəs indi nə olacaq? Mən cənnətə
gedəcəm, ya cəhənnəmə?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Heç biri” dedim. “Sən reankarnasiya olacaqsan.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Elə mi?” dedin. “Deməli Hinduistlər haqlı imiş?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Hər din özünə görə haqlıdır” dedim. “Ardımca gəl”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Heçlikdə birlikdə addımlamağa başladıq. “Biz hara
gedirik?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Əslində heç bir yerə” dedim. “Bu sadəcə söhbət edərkən
həyata keçirdiyimiz kiçik bir gəzintidir”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Onda bunun əhəmiyyəti nədir?” sən soruşdun. “Mən
yenidən doğulanda boş lövhə kimi olacam, elədir? Körpə olacam. Yəni, mənim bu həyatda
əldə etdiklərimin və bütün təcrübələrimin heç bir dəyəri olmayacaq.” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Elə deyil!” dedim. “Sənin daxilində bütün keçmiş həyatlarının
bilik və təcrübəsi var. Sadəcə onları indi xatırlamırsan”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mən dayandım və sənin çiyinlərindən tutdum. “Sənin
ruhun təsəvvür etdiyindən daha möhtəşəm, gözəl və böyükdür. Hər hansı bir
insanın zehni sənin əslində nə olduğunla bağlı çox az şeyi dərk edə bilər. Bu
bir stəkan suya barmağını salaraq onun soyuq və ya isti olduğunu müəyyənləşdirmək
kimidir. Sanki özündən bir hissəni kiçik bir qaba qoyursan və onu geri götürəndə
qazandığın bütün təcrübələr də sənə qayıdır”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“48 ildir ki, bu insanın bədənində idin. Buna görə
də, özünə gəlməyin bir qədər vaxt apara bilər. Burada kifayət qədər qalsan, hər
şeyi xatırlayacaqsan. Ancaq iki həyat arasında belə bir şey etmək mənasızdır.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Mən neçə dəfə reankarnasiya olmuşam?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Dəfələrlə. Saysız-hesabsız dəfə. Üstəlik xeyli
müxtəlif həyatlar yaşamısan” dedim. “Məsələn, indi miladdan sonra 540-ci ildə
yaşayan bir çinli qız kimi dünyaya gələcəksən”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Dayan, nə?” deyə özünü itirdin. “Sən məni zamanda
geriyə göndərirsən?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Texniki olaraq, bəli. Bildiyin kimi, zaman
anlayışı ancaq sənin kainatında mövcuddur. Mənim gəldiyim yerdə işlər başqa cür
cərəyan edir”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Sən hardan gəlmisən?” sən dedin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Həə, əlbəttə.” mən izah etdim, “Mən haradansa gəlmişəm.
Haradansa başqa yerdən. Və orada hamı mənim kimidir. Bilirəm ki, sən oranın necə
bir yer olduğunu öyrənmək istəyirsən, ancaq təəssüf ki, sən bunu
anlamayacaqsan.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Həə” dedin və biraz dayandın. “Dayan. Əgər mən
müxtəlif dövrlərə reankarnasiya olunuramsa, mənim özümlə qarşılaşmaq ehtimalım
var?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Əlbəttə, bu həmişə baş verir. Ancaq öz həyatından
xəbərdar olan iki həyatın qarşılaşır və heç nə anlamırlar.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Bəs onda bütün bunların mənası nədir?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Ciddisən?” dedim. “Həqiqətən, həyatın mənasının nə
olduğunu soruşursan? Bu həddindən artıq şablon bir sual deyilmi?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Məncə məntiqli bir sualdır,” sən təkid etdin. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Gözlərinin içinə baxdım və dedim: “Həyatın mənası,
bu kainatın yaradılma səbəbi sənin müdrikləşməyindir”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Bəşəriyyəti nəzərdə tutursan? Sən insanlığın
müdrikləşməsini istəyirsən?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Yox, təkcə sənin. Mən bütün kainatı sənin üçün
yaratmışam. Hər yeni həyatla sən daha da yetkinləşirsən, böyüyürsən və daha
böyük və möhtəşəm bir idraka sahib olursan”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Təkcə mən? Bəs digər insanlar?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Başqa heç kəs yoxdur” dedim. “Bu kainatda təkcə sən
və mən varıq.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Sən boş gözlərlə mənə baxdın. “Bəs dünyadakı o qədər
insan..”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Hamısı sənsən. Onlar sənin müxtəlif
inkarnasiyalarındır.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Dayan. Mən <i>hamıyam</i>!?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Artıq başa düşürsən” dedim və təbrik edirmiş kimi
kürəyinə toxundum.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“İndiyə qədər yaşamış bütün insanlar mənəm?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Həm də gələcəkdə yaşayacaq bütün insanlar, bəli.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Mən Abraham Linkolnam?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Sən həm də Con Uliks Botsan.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Mən Hitlerəm?” dedin və həyəcanlandın.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Və onun öldürdüyü milyonlarla insansan.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Mən İsayam?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Və onu izləyən bütün insanlarsan.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Sükuta qərq oldun.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Hər dəfə kimisə öldürəndə” dedim, “özünü
öldürürdün. Hər dəfə yaxşılıq edəndə, özünə edirdin. İnsanların yaşadığı və
yaxud gələcəkdə yaşayacağı hər xoşbəxt və ya kədərli anı sən yaşamısan.” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Sən uzun müddət düşündün.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Niyə?” məndən soruşdun. “Bunları niyə edirsən?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Çünki bir gün sən də mənim kimi olacaqsan. Çünki sən
busan. Sən mənim nəslimdənsən. Sən mənim övladımsan.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Necə?” sən dedin. “Mənim Tanrı olduğumu deyirsən?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Yox. Hələ yox” mən dedim, “Sən hələ rüşeymsən. Hələ
inkişaf edirsən. Bütün insanların həyatını yaşadıqdan sonra doğulmaq üçün kifayət
qədər böyümüş olacaqsan.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Deməli, bütün kainat,” sən dedin, “sadəcə..”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">“Yumurtadır” mən cavab verdim. “İndi isə yeni həyata
başlamaq vaxtıdır.”<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Və səni öz yoluna göndərdim.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Tərcümə: Ramilə Bayramova.</span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-71408225111587242392017-12-06T10:34:00.001-08:002017-12-06T10:34:27.323-08:00Minimalizm: Azın gətirdiyi Çoxluq<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8XuoXpoXQ-bSHCTjna5Lvda8JLcXUE12NV040Yqtbf0FOx6BuVTezEYxmRwOUvZDZ8Ce1ibuHbM2ZrZnVfQJTXqdqF33Fvi9aUzyMaTpXl6m9lyIbCVju53NVejIMdkuOxnUHdiV_Q1M/s1600/Less-is-More-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="350" data-original-width="640" height="218" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8XuoXpoXQ-bSHCTjna5Lvda8JLcXUE12NV040Yqtbf0FOx6BuVTezEYxmRwOUvZDZ8Ce1ibuHbM2ZrZnVfQJTXqdqF33Fvi9aUzyMaTpXl6m9lyIbCVju53NVejIMdkuOxnUHdiV_Q1M/s400/Less-is-More-1.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Minimalizm fəlsəfəsini ən gözəl izah edən fikirlərdən
biri Platona məxsusdur: <i>“Əsas məsələ, çox
şeyə sahib olmaq deyil, az şey istəməkdir”.</i> Bir çox insan tərəfindən
ümumiyyətlə bilinməyən bu fəlsəfi baxışın formalaşma tarixi XIX əsr kimi göstərilsə
də, əslində bundan daha əvvəlki dövr fəlsəfəsində də minimalist fikirlərə,
ideyalara rast gəlinir (Platonun fikrindən də göründüyü kimi). Məhşur filosof
Diogeni ilk minimalistlərdən biri hesab etmək olar. Bundan başqa, Buddizm,
Stoisizm, Taosizm, Xristianlıq və digər bir çox din və cərəyanlarda minimalist
həyat tərzinin elementlərinə rast gəlmək mümkündür.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Bəs minimalizm nədir? XIX əsrdə ilk növbədə sənət
sahələrində özünü göstərən minimalizm, daha sonralar həyat tərzinə çevrilməyə
başlamışdır. Bu fəlsəfi baxışın əsas ideyaları <i>“Az çoxdur”</i> şüarına əsaslanır. Minimalizm fəlsəfəsinin tərəfdarları
sadəliyi tərənnüm edirlər. Ancaq bu sadəlik bəsitlik kimi başa düşülməməlidir.
Əksinə, maddi asılılıqlardan imtina etmənin gətirdiyi mənəvi rahatlıq və ucalıq
kimi anlaşılmalıdır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Müasir dövrdə texnlogiyanın inkişafı, məhsul
çeşidliliyi və s. kimi imkanlar insanları çoxsaylı seçimlərə vadar edir. Bu
seçimlər istər əxlaqi, istərsə də vaxtın dəyərləndirilməsi baxımından çox vaxt
faydasız olur.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Minimalizmin əsasında, maddiyyatçılıqdan imtina
dayanır. İnsanların maddi nemətlərə (paltar, yemək, texnoloji avadanlıqlar və
s.) olan asılılığı onların özlərini həqiqətən qiymətləndirməsinə imkan vermir.
Belə ki, biz pul qazanmaq üçün çox işləyirik, buna görə də özümüzə ayırmaq üçün
vaxt tapa bilmirik. Halbuki, maddi olanlardan imtina edib, özümüzü dəyərləndirməyə
başlasaq həyat daha da mənalı olacaq.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Əgər dünyada maddi olan hər şey müvəqqətidirsə,
onda qısa olan ömrünüzdə vaxtınızı və enerjinizi onlara xərcləməyə dəyərmi? Maddiyyatçı
düşüncəyə sahib insanlar ömür boyu işləyir, yaşamaq əvəzinə işləməyə qurban
etdikləri həmin saatların əvəzində aldıqları pulları isə müvəqqəti olanlara xərcləyirlər.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Bu fəlsəfi baxış həyatınızdakı hər şeydən imtina
etməyi deyil, sadəcə həqiqətən ehtiyacınız olan şeyləri istifadə etməyi ifadə
edir. Bu fəlsəfəni öz həyat tərzinə çevirən insanlar adətən, yalnız ehtiyacları
olan şeylər üçün pul ödəyirlər. Ancaq, ucuzluq naminə keyfiyyətsiz məhsullardan
istifadə heç də düzgün deyil. Belə ki, onlar gələcək vaxtlarda sizin üçün daha
böyük xərc və problemlərə səbəb ola bilər. Minimalist həyat tərzi sizə hər mənada
keyfiyyətli və mənalı bir həyat təklif edir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Minimalizm fəlsəfəsini həyatınızın istənilən sahəsində
tətbiq edə bilərsiniz. Evinizdə, işinizdə, nitqinizdə, düşüncə tərzinizdə və s.
Bəs bu fəlsəfi baxışı necə vərdişə çevirə bilərik? Bu fəlsəfə sadəliyin fəlsəfəsidir.
Buna görə də, onu mənimsəmək və həyat tərzinə çevirmək üçün maddiliyə olan
asılılığımızı aradan qaldırmalıyıq. Həddindən artıq paltara, əşyaya sahib
olmamalı, danışığımızda və düşüncələrimizdə sadə olmalıyıq. Vaxtımızı mənasız
yerə xərcləyən fəaliyyətlərdən uzaq dayanmalı, yeyib-içməyə, pul xərcləməyə
aludə olmamalı, pul yığmaq əvəzinə dost yığmalıyıq.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Bəs biz necə edirik? Qonşunun qızı Iphone 8 alıb, mən
də almalıyam və yaxud, filan mağazadakı donu alıb, universitetdəkilərlə
“yarışmalıyam”, bu məkanda şəklim yoxdur, orda oturaq və s. kimi düşüncələrə
qapılırıq. Ancaq, əslində əşyaların formasına yox, məzmununa dəyər verməliyik. Telefon,
paltar və yaxud yeməyin real funksiyası nədir? Bu cür mənasız və maddiyyatçı
mübarizələr bizə stressdən başqa nə qazandırır?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Ətrafınızda vaxtınızı, pulunuzu və enerjinizi xərclədiyiniz
bir çox şeyin əslində dəyərsiz olduğunu görmək o qədər də çətin deyil. <o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-theme-font: minor-bidi;">Bütün bu fikirlərdən elə bir təsəvvür yarana bilər
ki, bu fəlsəfi baxış xəsislik və ya aşağı həyat səviyyəsi deməkdir. Xeyr, əksinə
minimalizm sizə həyatı düzgün və mənalı formada dəyərləndirməyə və yaşamağa kömək
edir. Həddindən artıq əşyadan, paltardan və s. xilas olmaq, stressdən xilas
olmaq deməkdir.<o:p></o:p></span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-19308476833743417772017-07-27T23:31:00.001-07:002017-07-27T23:31:10.165-07:00Böyük Partlayış nəzəriyyəsi<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOeeeOY0w31FQuc3sfqdJVRHFrYSP4Hb65BdVVHCgy1oaLCQt1WjONHfAQI5g1Js2TmJtEcEWtdOM5iwiPg7J6D7Ia-n8ba9KicO2-wYqob1DdSeAadPL2MWJ02FEb5_y2XGbAmDaTSFk/s1600/maxresdefault.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="900" data-original-width="1600" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOeeeOY0w31FQuc3sfqdJVRHFrYSP4Hb65BdVVHCgy1oaLCQt1WjONHfAQI5g1Js2TmJtEcEWtdOM5iwiPg7J6D7Ia-n8ba9KicO2-wYqob1DdSeAadPL2MWJ02FEb5_y2XGbAmDaTSFk/s640/maxresdefault.jpg" width="640" /></a></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Alimlər təxminən 15 milyard il əvvəl meydana gələn böyük bir partlayışın kainatımızı yaratdığına inanırlar. Həmin dövrdə maddənin, enerjinin, kosmosun və zamanın bir saniyə içərisində yarandığı düşünülür. 15 milyard il əvvəl baş verən həmin hadisədən sonra yüksək miqdarda istilik meydana gəlmişdir.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Kainatın yaranmasına səbəb olan bu hadisə haqqında indi də davam etməkdə olan tədqiqatlar bizə ancaq partlayışdan sonrakı dövrün hadisələri haqqında məlumat verə bilir. Partlayışdan əvvəlki dövrü öyrənmək imkanı olmadığından ona nəyin səbəb olduğunu müəyyənləşdirmək hələ ki mümkün deyil. Belə bir fikir var ki, partlayışın ardınca ilk saniyələrdə kainat noxud boyda olsa da, ardınca hələ də davam edən genişlənmə prosesi başlamışdır. Sıx birləşmiş müxtəlif hissəciklərdən ibarət olan ilkin kainat modelinin istiliyi trilyonlarla ℃ dərəcəyə bərabər olub.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Hal-hazırda kainatda mövcud olan helium nüvələrinin böyük bir hissəsi Böyük Partlayışdan sonrakı 15 dəqiqə ərzində yaranıb. Partlayışdan sonra kainat genişləməyə və soyumağa başladı. İlk növbədə hidrogen və helium (kainatdakı ən geniş yayılmış iki atom) meydana gəldi. Bir milyard il sonra ilk ulduzlar və qalaktikalar, bunun ardınca isə planetlər yaranmağa başladı.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Alimlər yaxın bir neçə qalaktikadan başqa kosmosdakı hər şeyin bizdən sürətlə uzaqlaşdığını müəyyənləşdirib. Bu isə Böyük Partlayışın başlanğıcında özünü göstərən kainatdakı bütün maddələrin və enerjinin bir nöqtədə toplanmasını xatırlatmaqdadır. Kainat sonsuza qədər böyüyə bilər, yaxud da gec-tez böyüməsini dayandıraraq daxilə tərəf darala bilər.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Böyük partlayışdan sonrakı ilk anda yeni yaranan kainatın istiliyi nəticəsində ilk maddələr yaranmağa başladı. Kainat soyuduqca protonlar, neytronlar və elektronlardan ibarət olan sıx bir atom buludu formalaşmışdı. Partlayışdan sonrakı mərhələləri sadə şəkildə aşağıdakı kimi göstərmək olar:</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
1. Big bang (Böyük Partlayış) meydana gəlir.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
2. Bir saniyə sonra istilik azalmağa, protonlar və neytronlar yaranmağa başlayır.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
3. Üç dəqiqə sonra protonlar və neytronlar birləşərək hidrogen və helium nüvələrini meydana gətirir.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
4. 300.000 il sonra atomların meydana gələ bilməsi üçün elektronlar nüvənin ətrafında fırlanmağa başlayır. Kainat işıqla dolur.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
5. Bir milyard il sonra cazibə qüvvəsi maddələri cəzb etməyə başlayır və qalaktikalar meydana gəlir.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
6. 15 milyard il sonra fasiləsiz olaraq inkişaf edən kainatımız yaranır.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Bəs Böyük Partlayış nəzəriyyəsini dəstəkləyən əsas sübutlar hansılardır?</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
- İlk növbədə, hamımız əminik ki, kainatın başlanğıcı olmuşdur.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
- İkincisi, qalaktikalar ölçülərinə uyğun bir sürətlə bizdən uzaqlaşırlar. Bu Habbl qanunu adlanır. Qanun 1929-cu ildə bu fenomeni kəşf edən Edvin Habblın (1889-1953) şərəfinə belə adlandırılıb. Həmin qanun kainatın genişlənməsi nəzəriyyəsini dəstəkləyir və kainatın bir zamanlar sıxılmış olması fikrini irəli sürür.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
- Üçüncüsü, əgər kainat başlanğıcda böyük partlayış nəzəriyyəsində bildirildiyi kimi çox isti olubsa, biz bu istiliyin qalıqlarını aşkarlamalıyıq. 1965-ci ildə radioastronomlar Arno Penzias və Robert Uilson kainata nüfuz edən -270.425 dərəcə kosmik mikrodalğa fon radiyasiyasını kəşf etdilər. Güman edilir ki, bu, alimlərin axtardığı istiliyin qalığıdır.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
- Nəhayət, kainatda işıq elementləri - hidrogen və heliumun bol miqdarda mövcud olması Böyük partlayışın başlanğıc modelini dəstəkləyir.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Ramila Bayramova</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana, sans-serif;">http://readit.az/az/news/31</span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-19387664217408534712017-07-05T07:28:00.003-07:002017-07-05T07:28:47.720-07:00Domino Effekti<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2bNbrj4_Ak0C-wQnwyG46eOPscXvFDjEWupOLPpbo504uteAYX6iLhMemhNaytZwyplwqXDZ6t-vHLw6pigAuxoeeYuGwqmLT453EbhZrK8wdFK6-NFHom6eze2sdeUDbyNGQq6Q57Q4/s1600/download.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="color: black;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="1280" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2bNbrj4_Ak0C-wQnwyG46eOPscXvFDjEWupOLPpbo504uteAYX6iLhMemhNaytZwyplwqXDZ6t-vHLw6pigAuxoeeYuGwqmLT453EbhZrK8wdFK6-NFHom6eze2sdeUDbyNGQq6Q57Q4/s400/download.jpg" width="400" /></span></a></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Hər hansı davranışda dəyişiklik etdikdə bu proses zəncirvari bir reaksiyanı aktivləşdirir və digər davranışlarda da dəyişikliyə səbəb olur. Buna domino effekti deyilir.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
“Domino effekti” nəzəriyyəsi ilk dəfə Con Foster Dalles tərəfindən irəli sürülüb. Bu termin ABŞ siyasətçiləri tərəfindən 1950-1980-ci illərdə, yəni Soyuq Müharibə dövründə Amerikanın digər dövlətlərə müdaxiləsinə haqq qazandırmaq üçün istifadə edilirdi. Xüsusilə, kommunist ölkələrə qarşı istiqamətlənən bu nəzəriyyənin siyasi mahiyyəti həmin dövr üçün belə idi: “Bir bölgədə kommunizmin yayılması, ona qonşu olan dövlətlərdə də eyni ideologiyanın yayılmasına səbəb ola bilər.”</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Northwestern</em> Universitetindəki tədqiqatçılar tərəfindən 2012-ci ildə aparılan bir tədqiqatda insanların hər gün hərəkətsiz keçirdikləri boş vaxtlarını azaltmağın onların yağ qəbulunu azaltmasına gətirib çıxardığını müəyyənləşdirdilər. Halbuki, iştirakçılara daha az yağ istehlak etmələri deyilməmişdi, ancaq fəaliyyətin təbii təsiri ilə onların yemək vərdişləri yaxşılaşdı. Çünki divanda televizor izləmək və necə gəldi yemək yemək üçün daha az vaxt xərcləyirdilər. Bir vərdiş digərinə səbəb oldu, yəni bir domino digərini aşırdı.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Öz həyatınızda da bənzər hadisələri görə bilərsiniz.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Domino effekti mənfi vərdişlər üçün də keçərlidir. Telefonunuza nəzarət etmə vərdişlərinin sosial mediaya tez-tez baş çəkmə vərdişinizə, onun sosial media bildirişlərini oxumaq vərdişinə və bunun da daha bir başqa 20 dəqiqəlik vaxt itkisinə səbəb olduğunu görə bilərsiniz.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Stanford Universitetinin professoru B.C.Foqun sözlərinə görə, <em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">“Bir davranışı əsla dəyişdirə bilməzsiniz. Davranışlarımız bir-birinə bağlıdır, bu səbəblə bir davranışı dəyişəndə digər davranışlarınız da dəyişir”.</em></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<strong style="box-sizing: border-box;"><em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Domino effekti necə yaranır?</em></strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Domino effekti iki səbəbdən yaranır.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Birincisi</em>, gündəlik həyatımızı formalaşdıran bir çox vərdiş və fəaliyyətlərimiz bir-biri ilə əlaqəlidir. Həyat sistemləri və insan davranışları arasındakı qeyri-adi əlaqə yeni bir şey deyil. Şeylərin təbiətindəki fərqlilik qurduğunuz planlardan asılı olmayaraq, həyatın bir sahəsindəki seçimin digər sahələrdə təəccüblü nəticələr yaratmağının əsas səbəbidir.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">İkincisi</em>, Domino effekti insan davranışının əsas qanunlarından birini istifadə edir: öhdəlik və ardıcıllıq. Bu fenomen, Robert Cialdininin “Təsir” adlı insan davranışı haqqında klassik kitabında şərh olunur. Bu təsir təkcə yeni fəaliyyətlər yaratmaqla qalmır, eyni zamanda fərdi inanclarda da dəyişikliklər yaradır. Hər kiçik domino düşdükcə özünüz haqqında yeni şeylər düşünməyə və şəxsiyyət əsaslı vərdişlər yaratmağa başlayırsınız.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<strong style="box-sizing: border-box;"><em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Domino Effektinin Qaydaları.</em></strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Domino effekti təkcə qarşılaşdığınız yox, eyni zamanda yaradılan bir fenomendir. Buna görə də, növbəti uğurlu hərəkətə səbəb olan yeni davranışlar yaradaraq yaxşı vərdişlərin zəncirvari reaksiyasını sürətləndirmək sizin gücünüzdən asılıdır.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Bu işi real həyatda reallaşdırmaq üçün üç əsas qayda var. <em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Domino Effektinin üç qaydası</em>:</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
- <em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><u style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Sizi ən çox motivasiya edən şeylə başlayın</u></em>. Bu davranış kiçik belə olsa, onu ardıcıllıq reallaşdırın. Bir domino düşdüyü müddətcə hansının birinci düşdüyü vacib deyil.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
- <em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><u style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Sürətinizi qoruyun və dərhal növbəti vəzifəyə keçin.</u></em> Bir vəzifənin bitirilməsi sizi dərhal növbəti fəaliyyətə yönləndirməlidir. Proses hər dəfə təkrarlandıqca yeni imicinizi daha çox sevəcəksiniz.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
- <em style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Şübhələriniz varsa, fəaliyyətinizi daha kiçik hissələrə ayırın.</em> Yeni vərdişləri sınayarkən, onların kiçik və idarə oluna bilən olmasına fokuslanın. Domino effekti inkişaf ilə əlaqədardır, nəticələrlə deyil. Bir domino avtomatik olaraq digərini aşırdığı müddətcə proses təkrarlanır.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
Bir davranış növbəti davranışa səbəb olmursa, onda o ümumiyyətlə bu üç qaydaya uyğun gəlmir. Dominoların aşması üçün bir neçə fərqli üsul var. Sizi həyəcanlandıran davranışa fokuslanın və onun həyatınız boyunca davam etməsinə icazə verin.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
P.S. Məqaləni həmçinin aşağıdakı linkdən də oxuya bilərsiniz</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">http://readit.az/az/news/33</span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-57779514327115120282017-07-04T23:49:00.000-07:002017-07-04T23:49:03.382-07:00Kəpənək effekti<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOvWbGJqaM6KFbEqpxMURrwCwZmdZYPihb9kh6vIlyPcS9vUTIgYqPXfS1vKSf73mhYGVoL-6LdGXyrFGU2fEnJ6uBrqm8Dgs4CGcOmpGLWvwWmRAkHCvzdjvNNloTcHHW7UFIcfOWNDY/s1600/ButterflyEffect-CreativeCommons-Hellisp.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="color: black;"><img border="0" data-original-height="370" data-original-width="555" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOvWbGJqaM6KFbEqpxMURrwCwZmdZYPihb9kh6vIlyPcS9vUTIgYqPXfS1vKSf73mhYGVoL-6LdGXyrFGU2fEnJ6uBrqm8Dgs4CGcOmpGLWvwWmRAkHCvzdjvNNloTcHHW7UFIcfOWNDY/s400/ButterflyEffect-CreativeCommons-Hellisp.jpg" width="400" /></span></a></div>
<strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Kə</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">pə</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">nə</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">k effekti nə</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">dir?</strong><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Kəpənək effekti kiçik hadisələrin böyük təsirlərə səbəb ola biləcəyini ifadə edən bir anlayışdır. Başlanğıcda hava proqnozu üçün istifadə edilən bu nəzəriyyə daha sonra elm daxilində və ondan kənarda istifadə edilən bir məcaza çevrildi. Bəzən Xaos nəzəriyyəsi və ya onun tərkib hissəsi hesab edilən kəpənək effekti nəzəriyyəsinə əsasən, hər hansı qeyri-xətti sistemdəki kiçik bir dəyişiklik sonrakı mərhələdə böyük fərqliliklərə səbəb ola bilər.</span><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Tarixi</strong><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">“Kəpənək effekti” nəzəriyyəsi 1963-ci ildə Edvard N. Lorens kompüter vasitəsilə havanın vəziyyəti ilə bağlı hesablamalar apararkən müəyyənləşdirildi. Alim ilk hesablamada 0,506127 sayını ilkin məlumat kimi istifadə edir. İkinci hesablamada isə 0,506 sayını əldə edir. Bu iki rəqəm arasındakı təxminən 1/1000 (mində bir), yəni bir kəpənəyin qanad çırpmasının yaratdığı küləklə ekvivalent olan fərq olmasına baxmayaraq, proses daxilində ikinci hesablama birinci hesablamaya nəzərən çox fərqli nəticələr verdi.</span><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Lorensin bu kəşfi dünyadakı bütün hadisələrin və həyatın özünün müəyyən bir qanunauyğunluğa tabe olması ilə əlaqədar məlum olan bütün faktları kökündən sarsıtdı.</span><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Də</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">qiq proqnoz vermə</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">k olarm</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">ı</strong><strong style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">?</strong><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">İş əsnasında Lorens bir şeyi anladı: onun modeli nə qədər güclü olsa da, gələcəkdə baş verəcək hər hansı bir şeyi dəqiqliklə proqnozlaşdırmaq qeyri-mümkündür. Doğrudur, hər sistemdə səhvlər ola bilər, ancaq bu sistemdəki səhvlər böyük və qlobal məsələlərə yol açmaq iqtidarına malikdir. Qısası, nəticələr ilk məlumatlardan və şərtlərdən asılıdır.</span><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Lorens Kəpənək effektini belə izah edir: </span><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">“Amazon meş</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">l</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">rind</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;"> bir k</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">p</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">n</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">yin qanad </em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">çı</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">rpmas</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ı</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;"> AB</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">Ş</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">-da f</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ı</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">rt</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ı</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">na baş verm</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">sin</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;"> s</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">b</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">b ola bil</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">ə</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">r.</em><em style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">”</em><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Bu cümlə, kəpənəyin qanadlarının atmosferdə bir qasırğanın yolunu gec, ya tez dəyişdirə biləcək kiçik dəyişikliklər yaratması və ya başqa bir yerdə bir qasırğanın meydana gəlməsini gecikdirməsi, sürətləndirməsi, hətta qarşısını alması fikrini ifadə edir.</span><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Kəpənək qasırğaya güc vermir və ya birbaşa qasırğa yaratmır, ancaq bu termin kəpənəyin qanadlarını çırpmasının qasırğaya səbəb ola biləcəyi mənasına gəlir: Kəpənək qanadlarını çırpmasaydı, sistemin orbiti çox fərqli ola bilərdi. Başqa sözlə, hər şey bir-birinə təsir edir və bu həyatın təməlini təşkil edən bir tsikldır. Lorens haradasa bir kəpənəyin qanad çırpmasının hava proqnozunu əbədi olaraq dəyişdirə biləcəyini söyləyirdi.</span><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Bu qanun kainatın işləmə prinsipinin ən əsas nöqtələrindən biridir. Çünki əks təqdirdə, tək bir fərdin, millətin və ya tək bir planetin inkişafından danışardıq ki, bu da mümkün deyil.</span><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">Kəpənək effekti nəzəriyyəsi, eyni zamanda, aparılan tədqiqatlar nəticəsində əldə edilən sxemlərin bir çox adam tərəfindən kəpənəyə bənzədilməsi sayəsində bu adı alıb.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;"><br /></span>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;"><br /></span>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;"><br /></span>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16px; text-indent: 24px;">P.S. Məqaləni həmçinin aşağıdakı linkdən də oxuya bilırsiniz: </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">http://readit.az/az/news/35</span>Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-89727281984231856652017-06-20T03:41:00.005-07:002017-06-20T03:41:52.232-07:00Danbar rəqəmi<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1ptII15qLnKNC3X6Wy2tgGaCgKqlu2YatDBoV8pj2q3CRyOEe9LS1PgnQ7aQCWqCKOVmycxwkwRGGlLAAW2rC9YmpFd5MqxzAYkhoyI1n0314YMndbA8FaSWvVFtBN4twoXyLFanug_E/s1600/DunbarsNumber.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" data-original-height="636" data-original-width="1187" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1ptII15qLnKNC3X6Wy2tgGaCgKqlu2YatDBoV8pj2q3CRyOEe9LS1PgnQ7aQCWqCKOVmycxwkwRGGlLAAW2rC9YmpFd5MqxzAYkhoyI1n0314YMndbA8FaSWvVFtBN4twoXyLFanug_E/s400/DunbarsNumber.png" width="400" /></span></a></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">İnsan yarandığı gündən etibarən özü kimi olanlarla ünsiyyətə girməyə başlamışdır. Bu əvvəllər fiziki ehtiyacdan yaransa da, sonradan sosial ehtiyaca çevrilmişdir. Buna əsaslanan İngilis antropoloqu Robin Danbar 1992-ci ildə insanların münasibətdə olduğu digər insanların effektiv sayı haqqında bir nəzəriyyə yaradır. Nəzəriyyəni yoxlamaq üçün isə uzun müddət ərzində meymunların öz aralarındakı “ictimai” əlaqələri araşdırır. Danbar insan neokorteksinin ancaq “müəyyən” sayda insan ilə “effektiv” münasibətlər qura biləcəyini aşkarlayır. Meymunlar üzərində apardığı həmin təcrübələr vasitəsilə meymunların birbaşa ünsiyyət qurduğu həmcinslərinin sayının məhdud olduğunu və bu rəqəmdən artıq kimsə ilə münasibət qurmadıqlarını müşahidə etmişdir. Bu qəlibin isə meymun beynindəki neokorteks bölgəsinin həcmi ilə əlaqəli olduğunu iddia edib.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Robin Danbar tərəfindən irəli sürülən bu rəqəm bir insanın keyfiyyətli münasibət qura biləcəyi insanların sayıdır. Belə bir sual yaranır ki, müasir dövrdə texnologiya və internetin sürətli inkişafı insanların Facebook, Twitter, İnstagram kimi sosial şəbəkələrdə 1000-lərlə dostunun olmasına şərait yaradır, bəs bu halda necə?</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">İnsan nə qədər texnologiya ilə yaxın olsa, öz həyatının hər hissəsində ondan istifadə etsə də, insan yenə də əvvəlki insandır. Danbarın dediklərini əsas götürərək bir neçə alim 2011-ci ildə Twitter üzərindən tədqiqat aparırlar. 4 il çəkən bu tədqiqatın nəticələri göstərir ki, 100.000 və ya 1.000.000 təqibçisinin olmasından asılı olmayaraq, insan təxminən 150 insanla mənalı ünsiyyətdə olur.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Eyni rəqəm biznes dünyası üçün də keçərlidir. Tədqiqatlara görə, 150 nəfərə qədər insanın işlədiyi şirkətlərdə həm qarşılıqlı əlaqələr, həm də məhsuldarlıq yüksək səviyyədə olur.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bu rəqəmin az olduğunu düşünə bilərsiniz. Ancaq enerjinizin həcmini və vaxtınızı nəzərə alsanız, bunun səbəbini anlayacaqsınız. Danbarın nəzəriyyəsinə görə, ünsiyyətdə olduğunuz insanları aşağıdakı 4 qrupa bölmək mümkündür:</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">1. Sevdiyiniz, ancaq tez-tez ünsiyyət qurmadığınız insanlar;</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">2. Sevdiyiniz və tez-tez ünsiyyət qurduğunuz insanlar;</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">3. Sevmədiyiniz və tez-tez ünsiyyət qurmadığınız insanlar;</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">4. Sevmədiyiniz, ancaq ünsiyyət qurmağa məcbur olduğunuz insanlar.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bu nəzəriyyəyə görə, əgər yeni bir insanla tanış olub, onunla ünsiyyətimizi davam etdiririksə, onda əvvəlki tanışlarımızdan biri ilə münasibətlərimiz avtomatik olaraq kəsilir. Yəni, yeni gələn fərd uzun müddətdir ünsiyyət qurmadığımız bir insanı əvəz edir.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Son 200 min ildir ki, Danbar sayımız olan 150 nəfərin sayı dəyişməyib. Bu səbəbdən bəzən qonşularımızın adını belə bilmirik. Bəzi alimlər bu rəqəmin 230-a qədər arta biləcəyini söyləsə də, bu çox nadir hallarda özünü göstərir. Çünki beynimizdəki neokorteksin həcmin bu qədər insan haqqında məlumatı əhatə edə bilmir. Bu da beynin digər sahələrinə təsir edir. Bu baxımdan, insan beyni öz-özünü tənzimləyir.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bütövlükdə götürdükdə, vacib olan çox sayıda insanla ünsiyyət qurmaq deyil, az olsa da, mənalı ünsiyyət qura bilməkdir. Necə deyərlər, 10 ədəd 10 qəpik də 1 manat edir, iki ədəd 50 qəpik də.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #333333; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: inherit; font-variant-numeric: inherit; line-height: inherit; padding: 0px; text-indent: 24px; vertical-align: baseline;">
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">http://readit.az/az/news/28</span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-63350968596535937772017-02-17T23:50:00.003-08:002017-02-17T23:53:00.610-08:00E-kitabların üstünlükləri<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg91Cn163n2AZu3L2lEr_e0Wb_Gyk6kv7urY7k3EzC6OEol7jLJQG-7whMyAqLjphWd0pmiCihFpq1xlMYTUOJ0OpwWeTIZYne4rbxAr0tiKmsQ1KBmmBh843ZAkCnbWQ4rr0ixh5aAd58/s1600/iPadEbook.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg91Cn163n2AZu3L2lEr_e0Wb_Gyk6kv7urY7k3EzC6OEol7jLJQG-7whMyAqLjphWd0pmiCihFpq1xlMYTUOJ0OpwWeTIZYne4rbxAr0tiKmsQ1KBmmBh843ZAkCnbWQ4rr0ixh5aAd58/s400/iPadEbook.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Müasir
dövrdə elektron kitablar çox sürətlə həyatımıza daxil olub. Digər texnoloji
inkişaflar kimi onun da qarşısını almaq bizim əlimizdə deyil. Ən yaxşı üsul
e-kitabların müsbət cəhətlərinə fokuslanmaqdır. Hər kəs sizə e-kitabın mənfi cəhətlərindən
danışa bilər. Mən isə bu postda sizə elektron kitab oxumağın üstün cəhətlərindən
danışmağı planlaşdırıram.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitab
oxumağın aşağıdakı üstünlükləri var:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">1.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitablar daha ucuzdur.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">
Xaricdə e-kitablar çap olunmuş kitabların üçdə biri qiymətinə satılır. Bir dəfə
e-reader əldə etdikdən sonra kitaba verəcəyiniz pul daha az olacaq. Əlbəttə ki,
pulsuz kitablar da var.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">2.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitablar sayəsində daha az kağız istifadə
oluna bilər.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"> Bu da öz növbəsində daha az ağacın kəsilməsi
deməkdir. Bu cəhət çox əhəmiyyətlidir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">3.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitabların daşınması da olduqca asandır.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">
Bir e-reader vasitəsilə onlarla e-kitab daşıya bilərsiniz. Beləliklə
kitablarınızı çətinlik çəkmədən özünüzlə götürə və istədiyiniz zaman oxuya bilərsiniz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">4.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitablar az yer tutur.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">
1-2 kitab problem olmasa da, yüzlərlə kitabı saxlamaq üçün böyük bir yer
lazımdır. E-kitablar bu problemi tamamilə aradan qaldırır (Əlbəttə, bu fiziki
kitab ehtiyacından imtina etmək demək deyiı).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">5.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitablarda axtarış və qeyd götürmək
daha asandır.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"> Elektron mühitdə olmağın verdiyi bir
sıra digər üstünlüklər də var. Məsələn, axtarış panelində axtarış etdiyiniz
kimi kitabda da axtarış edə bilərsiniz. İstədiyiniz yerə qeyd yerləşdirə və ya bookmark
əlavə edə bilərsiniz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">6.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitab oxuyarkən yazının ölçüsünü
də dəyişdirə bilərsiniz. </span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Elektron mühitdə olmağın avantajlarından
biri olan bu xüsusiyyət sayəsində gözünüzü xırda bir ölçüyə zilləmək məcburiyyətində
qalmırsınız.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">7.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Eyni zamanda, e-kitabları əldə etmək
çox sürətli və asandır.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"> Bir e-kitabı bəyənəndən 5 dəqiqə
sonra oxumağa başlaya bilərsiniz. Oturduğunuz yerdən tərpənmədən kitabı alın,
yükləyin və oxumağa başlayın. Bu qədər sadə.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">8.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitabların saxlanması və
qorunması çox daha asandır.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"> Buna kiçik bir nümunə göstərək:
İsgəndəriyyə Kitabxanası e-kitab olaraq saxlana bilsəydi, müasir dövrdə elm və
texnika bəlkə də daha çox inkişaf etmiş olardı. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-left: 1.0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">9.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">E-kitabları istədiyiniz vaxt çap
etdirə bilərsiniz.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Azərbaycanda
e-kitab bazarı o qədər inkişaf etməsə də, bu sahədə canlanma özünü göstərməyə
başlayıt. Belə ki, ölkəmizdə e-kitab satışı ilə məşğul olan ilk saytlardan biri
<a href="http://www.readit.az/">www.readit.az</a> saytıdır. Siz buradan, müxtəlif
janrda olan kitabların əsas ideyaları ilə zəngin qısa məzmununu çox ucuz qiymətə
əldə edərək, həm vaxtınıza, həm də büdcənizə qənaət edə bilərsiniz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDNSb5Vjj5xzYJS93Wy7nLfvUpy503zJBzuhCYTa26BQTixAET7hhHIDuzlF1CUJhSGywBxnfQB_iK02AwSjSs1aKsmi0ZGz2wrmmAZYQnIxPoWrRmiB0hwx82MX-oNoAgvZsMsu2xCbg/s1600/16027.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="281" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDNSb5Vjj5xzYJS93Wy7nLfvUpy503zJBzuhCYTa26BQTixAET7hhHIDuzlF1CUJhSGywBxnfQB_iK02AwSjSs1aKsmi0ZGz2wrmmAZYQnIxPoWrRmiB0hwx82MX-oNoAgvZsMsu2xCbg/s640/16027.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Biraz
da e-readerlər haqqında.<o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 150%;">Müasir dövrdə çap olunmuş
kitabları oxumaq tutduğu yer, həcm, daşımaq baxımından müəyyən qədər əlverişsiz
olduğundan gənclərin bir hissəsi elektron oxuyuculara üstünlük verir. Onların
böyük hissəsini mobil telefonların oxuyucu proqramları, həmçinin planşet,
noutbuk, netbuk və ev kompüterinin müvafiq proqramları təşkil edir. Sadalananların
əksəriyyəti şüa-ekranlı olduğundan və kitab oxuyarkən göz daha diqqətlə ekrana
zilləndiyindən bizim üçün ziyanlı və yorucudur. Ona görə də kitab oxumağın sürəti
və müddəti adi kitab oxuyarkən olanda xeyli geri qalır. Məhz buna görə də, artıq
bir neçə ildir ki, Qərbdə gözə demək olar ki, zərərsiz olan elektron-kitab
oxuyucularının (e-readerlərin) istehsalına başlanılıb.</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 150%;">Müasir dövrdə ən geniş
yayılmış və tanınmış e-readerlərə Amazon Kindle, Barners and Noble, Booken,
Ectaco, Onyx, Pocketbook və s.-ni göstərmək olar. E-readerləri Azərbaycanda da
online saytlar və ya mağazalardan əldə etmək mümkündür.</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgN_fNqlERQE7peorq4JAiJ_xQ9qTSvciq3BAvhS-IUx37sV_CUo6dV1l90e-J33Wrcqxz89O7zYR3Tgs5lpq-ClymfSG1jc9gaJ1mTPU3qP-nGbRUEO0EYVc0ClcCP-oy8Jr4xOqAKGko/s1600/ipad-ereaders.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="211" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgN_fNqlERQE7peorq4JAiJ_xQ9qTSvciq3BAvhS-IUx37sV_CUo6dV1l90e-J33Wrcqxz89O7zYR3Tgs5lpq-ClymfSG1jc9gaJ1mTPU3qP-nGbRUEO0EYVc0ClcCP-oy8Jr4xOqAKGko/s400/ipad-ereaders.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-10575955876588617302017-01-17T10:00:00.003-08:002017-05-08T11:14:25.681-07:00Albert Enşteyn - "Mənim gözümdən dünya"<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0L8LW_pDqMbr6YTQkvuBzkaWRkDumL-IAnVnNtujJbJzkdgX-E-waqiFEmYSQ3Vqf-1C9LtiLaH7Qp4mhyGlAc2ymEx6h_s1fTXSPgQCIcsr-Vaq_lOOHWedtbcuf_JsPKxbHWkqalVQ/s1600/Albert-Einstein+jpg.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0L8LW_pDqMbr6YTQkvuBzkaWRkDumL-IAnVnNtujJbJzkdgX-E-waqiFEmYSQ3Vqf-1C9LtiLaH7Qp4mhyGlAc2ymEx6h_s1fTXSPgQCIcsr-Vaq_lOOHWedtbcuf_JsPKxbHWkqalVQ/s400/Albert-Einstein+jpg.jpg" width="400" /></span></a></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">Biz fanilərin vəziyyəti necə də qəribədir! Hər birimiz dünyada müvəqqəti olaraq mövcuduq; niyə burada olduğumuzu bilmədən və bəzən bu məqsədin nə olduğunu bildiyimizi zənn edərək. Ancaq çox dərinə getmədən, gündəlik həyatdan çıxış edərək digər insanlar üçün mövcud olduğumuzu deyə bilərik; ilk növbədə, xoşbəxt ola bilmək üçün üzlərinin gülməsini və rifahının yaxşı olmasını arzuladığımız yaxınlarımız üçün, sonra isə şəxsən tanımadığımıza baxmayaraq, emosional əlaqələrlə ortaq taleyi bölüşdüyümüz digərləri üçün.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">Hər gün dəfələrlə öz-özümə, həm daxili, həm də zahiri yaşantılarımın həyatda olan və ya olmayan bir çox insanın əməyinə bağlı olduğunu və onlardan aldığım qədərini yenidən onlara qaytara bilmək üçün çalışmalı olduğumu xatırladıram. Mən sadə bir həyat arzusundayam və eyni taleyi bölüşdüyüm insanların əməklərini boş yerə sərf edib, onlara əziyyət verdiyimi düşündükcə sıxılıram. Məncə, siniflər arasındakı fərqlər ədalətli deyil və son nəticədə məcburiyyətə söykənir. Hesab edirəm ki, sadə həyat həm fiziki, həm də psixi cəhətdən ən yaxşı həyatdır.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">Fəlsəfi mənada insan azadlığına qətiyyən inanmadığımı qeyd etmək istəyirəm. Bütün davranışlarımız yalnız xarici təsirlərlə deyil, eyni zamanda daxili məcburiyyətlərlə də istiqamətləndirilir. Şopenhauerin “İnsan istədiyi kimi davrana bilər, ancaq istədiyi kimi istəyə bilməz” fikri gəncliyimdən bəri məni ilhamlandırmış və həyatın çətinlikləri qarşısında daim təsəlli və səbr mənbəyi olmuşdur. Bu hiss insanın həyatını asanlıqla iflic edə biləcək məsuliyyət hissini yüngülləşdirir, həm özümüzü, həm də başqalarını həddən artıq ciddi qəbul etməyimizin qarşısını alır, yumor hissinin bunlardan yüksəkdə durduğu bir dünyagörüşünə sahib olmağımıza şərait yaradır.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">İnsanın öz mövcudluğunun və ya ümumi mənada, yaradılışının məqsəd və mənasını tapmağa çalışması mənə həmişə mənasız görünüb. Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, hər kəsin səy və qərarlarına istiqamət verən idealları var. Bu mənada, hər şeydən uzaq, öz daxilində məqsəd olan şeylərə çox da yaxşı baxmıram. Onları daha çox bir donuz sürüsü üçün uyğun olan əxlaqi əsas olaraq görürəm. Yolumu işıqlandıran və vaxt keçdikcə mənə həyatı təbəssümlə qarşılamaq cəsarəti verən ideallarım Həqiqət, Xeyirxahlıq və Gözəllikdir. Bu cür düşünənlərlə yanaşı, qəbul etməyənlər də ola bilər, ancaq elm və incəsənətin əlçatmaz görünən məqsədləri üçün heç bir zəhmət çəkilməyən həyat boş və mənasız olardı. İnsanların mülkiyyət, şöhrət və dəbdəbə kimi məqsədlərini hər zaman nifrətə layiq hesab etmişəm.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">Mənim sosial ədalətə və ictimai məsuliyyətə olan sarsılmaz inamım, məni insanlar və insan birlikləri ilə birbaşa əlaqə ehtiyacından uzaq saxlayan azadlığımla qəribə bir ziddiyyət içərisindədir. Mən həmişə tənha olmağı seçmişəm. Özümü heç vaxt bütün qəlbimlə ölkəmə, evimə, dostlarıma və hətta ailəmə aid hiss etməmişəm. Bütün bu münasibətlərdən təkidlə uzaq durmaq istəyim heç vaxt azalmadı və yalnızlıq ehtiyacım hər il daha da artdı. İnsan öz növündən olanlara qarşı hiss etdiyi yaxınlıq və qarşılıqlı anlaşmanın sərhədlərini çox ciddi şəkildə müəyyənləşdirir və buna çox da heyfslənmir. Belə bir insan, əlbəttə ki, həyat enerjisi və qayğısızlıq baxımından bəzi şeyləri itirmişdir, ancaq digər tərəfdən özünü başqalarının baxışlarından, adətlərindən və qərarlarından azad edərək vəziyyətini bu cür təhlükəli əsas üzərində qurmağı qəbul etməmiş olur.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">Demokratiyanı, yəni hər insana bir fərd olaraq hörmət edilməsini və heç kəsə pərəstiş edilməməsini siyasi idealım olaraq mənimsəyirəm. Mənim layiq olmadığım qədər heyranlıq və hörmət qazanmağım isə taleyin ironiyasıdır. Bunun səbəbi, əlbəttə ki, taqətdən düşənə qədər işləyərək irəli sürdüyüm bir-iki baxışı anlamaq arzusu ola bilər. Ancaq bu bəziləri üçün mümkünsüz bir arzudur. Çətin vəzifələrin uğurla reallaşdırılması üçün düşünmə, istiqamətləndirmə və məsuliyyət kimi məsələləri yalnız bir nəfərin öhdəsinə götürməli olduğunu bilirəm. Ancaq idarə edilənlər heç bir şeyə məcbur edilməməli və liderlərini özləri seçməlidirlər. Fikrimcə, məcburiyyətə əsaslanan despotik hakimiyyət qısa müddət ərzində məhv olmağa məhkumdur. Çünki güc hakimiyyəti yalnız əxlaqsızlar üçün əlverişlidir və tiranların fırıldaqçılar vasitəsilə uğur qazanması dəyişilməz qaydadır. Bu səbəblə, indiki dövrdə İtaliya və Rusiyada nümunəsini gördüyümüz sistemlərə həmişə bütün qəlbimlə qarşı çıxmışam. Dövrümüzdə Avropada hökm sürən demokratiya formasına olan inamsızlıq və güvənsizliyin səbəbi demokratiya ideyasının özü yox, hökümətlərin başında dayananların yetərsizliyi və seçki sisteminin şəxssiz xarakteridir. Bu baxımdan Amerika Birləşmiş Ştatlarının düzgün yolda olduğuna inanıram. Kifayət qədər uzun bir müddətə seçilmiş və həqiqətən məsuliyyət götürmək üçün yetəri qədər səlahiyyətə malik bir prezidentləri var (Həmin dövrdə ABŞ-ın prezidenti Harry S.Truman olmuşdur-tərc). Digər tərəfdən bizim siyasi sistemimizdə ən dəyər verdiyim şey isə xəstəlik və ya ehtiyac halında olan şəxsə geniş təhcizatlı və hərtərəfli yardım göstərilməsidir. Həyat deyilən bu macərada ən çox qiymətləndirdiyim şey dövlət deyil, sürünün səthi düşüncə və hisslərinin əksinə, nəcib və ulu olanı ortaya çıxaran yaradıcı və intuitiv fərd və şəxsiyyətdir.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">Bu mövzu məni sürü təbiətinin ən pis sahəsinə, nifrət etdiyim hərbi sistemə gətirib çıxarır. Bir insanın orkestr musiqisinə uyğun yeriməkdən zövq alması ona nifrət etməyim üçün yetərli səbəbdir. Görünür, həmin insana o böyüklükdə beyin səhvən verilib, sadəcə bir onurğa ilə yaşaya bilərmiş. Mədəniyyət bu vəbadan tezliklə xilas olmalıdır. Əmrlə edilən qəhrəmanlıq, hissiz zorakılıq və vətənpərvərlik adı altında aparılan yoluxucu axmaqlıq; onlara elə nifrət edirəm ki! Müharibə mənim üçün pis niyyətli və bədxah bir şeydir. Bu rəzilliyin bir hissəsi olmaqdansa kiçik hissələrə parçalanmağı üstün tutaram. Hər şeyə rəğmən, insan irqinə olan inamım o qədər yüksəkdir ki, millətlər iqtisadi və siyasi mənafelər səbəbindən, məktəblər və KİV vasitəsiylə sistemli şəkildə pozulmasaydılar, bu qulyabanıdan çoxdan xilas olmuş olabiləcəyimizə inanıram.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; line-height: 18px; margin-bottom: 10px;">
<span style="font-family: Helvetica Neue, Arial, Helvetica, sans-serif;">Yaşaya biləcəyimiz ən diqqəti çəkən təcrübə sirli olanın araşdırılmasıdır. Bu həqiqi incəsənət və elmin mənşəyində dayanan ən əsas hissdir. Hər şeyi bilən birisi nə maraq hiss edər, nə də təəccüblənər. Belə biri ölü kimi hissizdir, sönmüş bir şam kimidir. Hər nə qədər qorxu ilə qarışmış olsa da, dini ortaya çıxaran da elə bu sirli olandır. Ağlımızın yalnız bəsit şəkildə qavrayabildiyi, dərinliklərinə nüfuz etmək iqtidarında olmadığımız bir şeyin mövcudluğu haqqında bilik, ən iti ağlın və ən parlaq gözəlliyin təzahürü… Bu bilik və duyğular həqiqi dini münasibəti formalaşdırır. Mən yalnız və yalnız bu anlamda dindaram. Yaratdığı insanları mükafatlandıran və cəzalandıran, ya da bizim, yəni şüurlu varlıqlarınkına bənzəyən iradəyə sahib olan Tanrı fikrini dərk edə bilmirəm. Fiziki ölümdən sonra həyata davam edən bir fərd isə nə anlayabiləcəyim, nə də ki arzu etdiyim bir vəziyyətdir. Belə düşüncələr zəif ruhların qorxularından və axmaq eqoizmdən qaynaqlanır. Halbuki mənim üçün həyatın sonsuzluğunun sirri, həqiqətin ecazkar quruluşuna dair intuisiya və özünü təbiətdə göstərən ağlın kiçik sayılmayacaq bir parçasını anlamağa yönəlmiş fəaliyyət kifayətdir.</span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-40225063394874537682017-01-10T08:28:00.000-08:002017-01-10T08:28:01.026-08:00Reankarnasiya haqqında ümumi məlumat<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivHBF8oQcnmQCma5YtN_02ZZOtPhYcBgVvQMsy0oa20M8Bd2JNu6kywFcWgDzNtYc3OizfoB2KRaA_mCn0iNJQdw2TYA7YFTiOlBMNal4qf6NzLeCEt4XteifwOigrlBjlTpbu41LYP4U/s1600/4d32831f4ae4602a4702f761d9bb466f.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="216" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivHBF8oQcnmQCma5YtN_02ZZOtPhYcBgVvQMsy0oa20M8Bd2JNu6kywFcWgDzNtYc3OizfoB2KRaA_mCn0iNJQdw2TYA7YFTiOlBMNal4qf6NzLeCEt4XteifwOigrlBjlTpbu41LYP4U/s400/4d32831f4ae4602a4702f761d9bb466f.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">İnsan
ruhunun ölməzliyi, bir bədəndən digər bədənə keçərək yaşamını davam etdirməsi
haqqında ideyalar ən qədim dövrlərdən bəri mövcuddur. Bu fikirlər ilk əvvəl Şərqdə,
daha dəqiq desək, Misir və Hindistanda yaranmışdır. Ruhun bir bədəndən digər bədənə
keçməsi müasir elmdə “reankarnasiya” olaraq bilinir. Ruhun köç etməsi
ideyasının tarixi Qədim Misir və Hindistana gedib çıxır. Bununla yanaşı, qədim
skandinav və kelt mifologiyalarında da ruhun köçü, reankarnasiya ilə bağlı müəyyən
ideyalar vardır. Bu mifologiyalarda daha çox müqəddəslərin ruhunun köçməsi
ideyası özünü göstərir. Misirdə isə ölən insanın yenidən dünyaya gələcəyinə
inandıqları üçün onun yanına müxtəlif əşyalar qoyurdular. Bir çox Misir
mifologiyalarında günahkar insanların ölümdən sonra Tanrılar qarşısında öz əməllərinə
görə cavab verəcəyi göstərilir. Ruhun bir bədəndən digər bədənə keçməsi ideyası
(reankarnasiya) Hinduizm, Caynizm və Buddizmdə “sansara”, İslamda və digər səmavi
dinlərdə “tənasüh” adı ilə bəllidir. Qədim Hind dini kitabları olan Vedaların fəlsəfi
hissəsi Upanişadlarda ruhun köçməsi ilə bağlı məsələlər şərh edilir. Burada
ruhun köçməsi (sansara) və insanın əməllərinə görə cavab verməsi (karma)
prosesləri səbəbiyyət zəncirinin halqaları kimi təsvir olunur. Daha sonra bu
ideyalar Buddizm və Hinduizmdə inkişaf etdirilib.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Bəzi
inanclara görə, reankarnasiyanın əsas məqsədi ruhun kamilləşməsidir, yəni öz
varlığını və mahiyyətini dərketməsidir. Çünki insan ruhu bir həyatla kamilləşə
bilməz. Hinduizm və buddizm də reankarnasiya və ya sansara prosesi insan ruhunun
yerdəyişməsini ifadə edir. Bu qanuna görə, ruhun dünyaya yenidən qayıdışı təkcə
insan formasında yox, heyvan, bitki, hətta daş və digər cansız cisimlər
formasında da ola bilər. Buna görə bəzi hindu təlimlərində “heç bir canlıya
ziyan verməmək” kimi əxlaq qanunları inkişaf etdirilir. Əlavə məlumat üçün demək
olar ki, caynizm ( insanın öz nəfsinə qalib gəlməsini əsas götürən təlim) təliminin
davamçıları canlıları hətta təsadüfən belə incitməmək üçün ağızlarını parça ilə
bağlayır və ət yeməkdən imtina edirlər. Hinduizmin davamçılarına görə insanın
ruhu cisimləri dəyişməkdə davam edir, yəni dəyişən ruh deyil, cisimdir. Həmin
proses insanın öz varlığını və bu dünyanı dərk etməsinə, yəni “Nirvana”ya
çatmasına qədər davam edir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Karma
və Sansara bir-biri ilə əlaqəli proseslərdir. Karma sözünün mənası “hərəkət, fəaliyyət”
deməkdir. Karmanın iki növü fərqləndirilir: qara və ağ karma. Buddizm nəzəriyyəçilərinə
görə, qara karma və ya xeyirxah olmayan karma insanın etdiyi pis əməllərin nəticəsidir.
Yaşadığı həyatı boyu pis əməllərlə məşğul olan insan bununla öz gələcək
karmasını, qara karmasını formalaşdırır. Yəni növbəti həyatında o daha eybəcər,
kasıb, indi mənsub olduğu kastadan (təbəqədən) daha aşağı kastaya mənsub biri
olaraq doğula bilər. Ağ karma isə yalnız yaxşı əməllərin nəticəsi kimi ortaya çıxır. Yəni yaşadığı dövr ərzində
xeyirxah əməllərlə məşğul olan insan növbəti həyatında daha yaraşıqlı, daha
varlı, daha yüksək kastaya mənsub biri kimi, hətta müqəddəs olaraq doğula bilər.
Karma qanunu yalnız insanın əməli fəaliyyətinə deyil, həm də düşüncələrinə də
aiddir. Bu isə o deməkdir ki, insan ağ karmaya malik olmaq üçün həm də yaxşı
şeylər, əməllər haqqında fikirləşməlidir. İnsanın pis və ya yaxşı karmaya malik
olması, təkcə onun əməllərindən deyil, düşüncələrindən də asılıdır. Buddizmdə
karma anlayışı insanın başa düşərək etdiyi əməllərin nəticəsini ifadə edir. İlk
buddist fikir toplusu olan “Dhammapada”da belə deyilir: “<em><span style="background: white;">Biz bu gün, dünənki fikirlərimizik. Bugünkü fikirlərimiz isə
bizim sabahımızı yaradır. Beləliklə, bizim həyatımız bizim fikirlərimizin,
ağlımızın yaradıcılıq məhsuludur.</span></em>” Deməli, karma qanunlarına əsasən insanlar öz gələcək
həyatlarını özləri formalaşdırırlar. İnsanın heç bir əməli qarşılıqsız qalmayacaq və
onlar gələcək həyatlarının birində mütləq yaxşı əmələ görə mükafatlandırılacaq,
pis əmələ görə isə cəzalandırılacaq. Hinduistlərə görə, karma gələcək həyatda
kasta (təbəqə) sistemində yüksəlişi və enməni də şərtləndirir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKGK6XCFugJfvxEp_D61BPKwW4Gibl6tO7ocYrxtpVqvb0QZr2u1xKrif0pNQBSYLGmbPZS-nawyffqhjBK5gP8df8yiS6WEE5vk_KOuM0NvmtfM3sUKdvJJw-uQEmcgu1fsWRnspA5X8/s1600/02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKGK6XCFugJfvxEp_D61BPKwW4Gibl6tO7ocYrxtpVqvb0QZr2u1xKrif0pNQBSYLGmbPZS-nawyffqhjBK5gP8df8yiS6WEE5vk_KOuM0NvmtfM3sUKdvJJw-uQEmcgu1fsWRnspA5X8/s400/02.jpg" width="288" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Bütünlükdə
reankarnasiya haqqındakı fikirlərin yaranma səbəbi insanın qəlbindəki sonsuz
yaşama meylidir. Həyatın sonluluğunu qəbul etməmə cəhdidir. Sonralar səmavi
dinlərə də təsirini göstərən bu fikirlər Yəhudilikdə, Xristianlıqda və İslamda
Cənnət, Cəhənnəm, “O biri dünya”-axirət dünyası, yenidən dirilmə, əməllərə görə
cavab verilməsi və s. kimi məsələlərdə öz əksini tapıb. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<br /></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-15740154021730719122017-01-06T12:07:00.001-08:002017-01-06T12:17:00.978-08:00Humanizm anlayışı və onun mahiyyəti <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzA8LAEc9JPNGniiAZZuJZw-Vvft4xtOWHwNTtAoH-mMySmFLyIBrtAEB4FHPqoZBKufOu1HM_Uuo-xgg-IaZta9OLQC-lMsBFEhTgzehsho31jx26g9iYTHCOOP-o7xqxVaLQDZhTSzM/s1600/harshman_glass_mosaic_window_humanist_muncie_indiana.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="396" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzA8LAEc9JPNGniiAZZuJZw-Vvft4xtOWHwNTtAoH-mMySmFLyIBrtAEB4FHPqoZBKufOu1HM_Uuo-xgg-IaZta9OLQC-lMsBFEhTgzehsho31jx26g9iYTHCOOP-o7xqxVaLQDZhTSzM/s400/harshman_glass_mosaic_window_humanist_muncie_indiana.jpeg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormalCxSpFirst" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">“Humanizm” anlayışı
birincisi elə bir dünyagörüşünü ifadə edir ki, onda insan hüquq və ləyaqətinə
hörmət, onun şəxsiyyət kimi dəyəri, insanların rifahına, onların harmonik
inkişafına qayğı, insanlara əlverişli ictimai həyat şəraitinin yaradılması, yer
üzündəki bitki və heyvan aləminin, ekoloji cəhətdən əlverişli mühitin qorunmasına
qayğı, biosferin normal, stabil vəziyyətinin mühafizə edilməsi qeyd edilir.
İkincisi, fərdlərin, millətin, bütövlükdə cəmiyyətin fiziki sağlamlığının və intellektual
inkişafının möhkəmlənməsinə, cəmiyyətin və biosferin normal fəaliyyətinin təmininə
istiqamətin ifadə olunduğu fəaliyyətin motivləri və sövqedici qüvvələri ifadə
edilir. Üçüncü, elə fəaliyyət və onların həyata keçmə vasitələrini özündə
ehtiva edir ki, onların tamamlayıcı effekti biosferin vəziyyətindəki tarazlığı
və cəmiyyətin normal həyat fəaliyyətini təmin edir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Humanizmin təzahür dərəcəsinə
müxtəlif faktorlar təsir edir. Humanizmin təzahürünün xarateri və dərəcəsinin
asılı olduğu əsas faktorlar insanların tələbatları, maraqları və dəyər oriyentasiyalarıdır. Bu və
ya digər konkret insanın heç də tələbatları, maraqları və dəyər oriyentasiyalarını
humanist adlandırmaq olmaz. Məsələn, narkomanların narkotikə olan tələbatlarını, insanın xuliqan
davranışını humanist hesab etmək olmaz. Buna görə də söhbət ağıllı tələbatlar və
onların meyarlarından getməlidir. Təbii ki, bunların əsasında da humanizmin
mahiyyəti ifadə olunur.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Şəxsiyyətin bu və ya digər
marağının humanistliyi onun tələbatlarının
və bu tələbatların təmin edilməsi vasitələrinin humanistliyi ilə müəyyən
olunur. Ağıllı tələbatlar və maraqlar əsasında formalaşan dəyərlər humanist
xarakter daşıyır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Müasir dövrün elmi-texniki
inqilabla şərtlənən ziddiyyətlərinə gerçəkliyin
humanist anlaşılması nöqteyi-nəzərindən baxan bəzi müəlliflər belə qənaətə gəlirlər
ki, bütün “günahlarda” humanizm günahkardır. Humanizm haqqında mühakimələr ya
senimentallıq, real qəddar gerçəkliyin tam başa düşülməməsi, ya da şüurlu
riyakarlıqdır; hər bir humanist
frazeologiya həyat reallıqlarını qaraldır, ondan imtina etmək lazımdır, belə
ki, humanizm idealının qəbul edilməsi təhlükəli nəticələrə gətirir, məhz
humanizm varlığın harmoniyasına təcavüzü təmin etmişdir. Humanizm probleminə dair müasir ədəbiyyatda
olan mübahisələr humanizmin dar mənada
anlaşılması və müasir ictimai proseslərin
və onların dəyişilməsi tendesiyayalarına
humanist baxışın hələ kifayət qədər nəzəri işlənməməsi ilə bağlıdır. Humanist baxış humanizmin ümumiləşdirilmiş anlaşılması əsasında
həyata keçirildikdə bütün bu anlaşmazlıqlar aradan qaldırılır. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpLast" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"> Beləliklə də,
humanizm anlayışı mədəniyyət və fəlsəfə tarixində yüksək əhəmiyyət daşıyan,
insanın bir fərd və şəxsiyyət olaraq mükəmməl inkişafına istiqamətlənən
baxışların və nəzəriyyələrin məcmusunu əhatə edir. "Humanitas"
sözünün latın dilində ilk dəfə e.ə. 83-84-ci illərdə yazarı məlum olmayan
"Rhetor ika ad Herennium" adlı mətndə istifadə edildiyi güman edilir.
Lakin bu sözə Latın dilində tam mənasıyla hüquq qazandıran Siseron olmuşdur və
o, həmin anlayışı təxminən e.ə. 80-ci illərində istifadə etmişdir. Müasir mənada
bu anlayış fransız sözü olan “humanisme” sözündən götürülmüş və “insan təbiətinə
xas özəlliklərin tamlığı” mənasına gəlir. Bu söz Azərbaycan dilində “insansevərlik”
mənasını ifadə edir. Hal-hazırda ədəbiyyatlarda
humanizm daha çox aşağıdakı iki mənada işlədilir:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-left: 46.35pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">1.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Antik
Yunan mədəniyyətinə və Latın dilinə bələd olan şəxs;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-left: 46.35pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">2.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">İnsansevərlik.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpFirst" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Humanizm anlayışına toxunarkən ağla ilk gələn insan
məhfumudur. Bu da təsadüfi deyil. İntibah dövründən bəri humanist
dünyagörüşünün əsas mahyyətini insan, onun təbiəti və həyatı təşkl edir. Bu
dünyagörüşünə görə insan özünü və
dünyadakı yerini axtaran bir varlıqdır. Humanizm əxlaqi əsaslara malik olan bir
dünyagörüşüdür. Bəzi ədəbiyyatlarda insanın azad olmaq üçün mübarizəsinin
humanizmin əsl məqsədi olduğu fikri irəli sürülür. Bu fikir müəyyən qədər
doğrudur, çünki azadlıq insanın varlığının əsas meyarlarından biridir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Humanizm insanın qabiliyyət və bacarıqlarına
optimist mövqedən yanaşır. Bu o deməkdir ki, hər bir insan mütləq şəkildə yaxşı
və ya fədakar deyil. Lakin o, öz daxilindəki yaxşı tərəfləri inkişaf etdirmək
potensialına malikdir. Humanizm fəlsəfəsinin əsas məsələlərindən biri məhz
insan potensialının tədqiq və inkişaf etdirilməsi məsələsidir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Minilliyin əvvəllərindən etibarən insanlar və bəşəriyyət
ciddi problemlərlə qarşı-qarşıya idi. Bu problemləri iqtisadi, siyasi, naturfəlsəfi
və mənəvi olmaq etibarilə bir neçə qrupda təsnif etmək mümkündür. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Bir çox filosoflar qeyd
edir ki, dinlər bəşəriyyətin qarşılaşdığı problemləri həll etməyə qadir
deyildir. Buna sübut kimi, bu günə qədər insanlıq tarixində dinin həll etdiyi tək
bir problemin olmamasını göstərirlər. Hər hansı bir problemi həll etməyə
çalışdıqları zamanlarda isə terrordan istifadə etmişlər. Məsələn, müsəlman ölkələrində
baş verən terror hadisələrində müsəlmanlar çarəsiz qalmış, əks qruplaşma
yaratmaqdan başqa bir şey edə bilməmişlər. Tarixin səhifələrinə nəzər saldıqda
xristian dünyasının da işğallarının mənəvi dəstəyi kimi dindən istifadə etdiyi
aydın olur. Ancaq bütün bunların insanlar tərəfindən həyata keçirildiyi unudulmamalıdır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 150%;">Humanizm termini hərfi mənada “sevgi”
anlayışını deyil, daha fəlsəfi və elmi bir təməli ifadə edir. Bunu “insanmərkəzçilik”
də adlandırmaq olar. Yəni tanrı mərkəzçillik müəyyən mənada arxa planda qalır,
insan mərkəzçilik əsas götürülür. Məsələn, bir hərəkətin qiymətləndirməsində
“tanrının və ya tanrıların məmnuniyyəti” deyil, həmin hərəkətin və ya fəaliyyətin
“insana faydası, onun məmnuniyyəti” əsas götürülür. Bu baxımdan da onun
sekulyarizmlə möhkəm bir əlaqəsi olduğu qeyd oluna bilər. Ümumiyyətlə deizm,
ateizm və aqnostisizm ilə oxşarlıq təşkil edə bilər, lakin humanizm anlayışı
onlarla eyni deyil. Humanizm fövqəltəbii qüvvələrin varlığına əsaslanmayan etik
əsaslı bir dünyagörüşüdür. Dünyəvi həyat
mövqeyi və insanı azad etmək səyləri humanizmin mahiyyətini qısa olaraq ifadə
edir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">Humanizmə görə həqiqəti axtarmaq insanın ən mühüm
xüsusiyyətlərindəndir. Lakin həqiqəti mistik, qeyri-elmi və ya ümumi müddəalarla
tapmaq mümkünsüzdür. Bu baxımdan gerçəklik axtarışında humanistlərin seçdiyi
yol və ya metod mütləq elmi əsaslara malik olmalıdır. Avtoritarlığı və taleyin
hadisələr üzərində təsirini qəbul etməyən humanistlər, həqiqi və ya yalan
biliklərin sadəcə fərdi şəkildə dərk oluna biləcəyi fikrini müdafiə edirlər. Həqiqətə olan istək elmi skeptisizm və elmi üsullarla təmin
olunmalıdır. Bu fəlsəfi baxış, həmçinin, nüfuzu və həddən artıq şübhəni,
taleyin insan həyatına təsirini də qəbul etmir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 150%;">Humanizm insanın digər canlılardan üstün
varlıq olması iddiası ilə razılaşmır. Filosof Piter Singer “İstisna halların olmasına baxmayaraq,
humanistlərin bir çoxu özlərini ən böyük qəlibdən, yəni növlərə görə (insan və
heyvan) münasibətdən azad ola bilmir. Humanistlər bütün canlı növlərinə
qarşı düşüncəsiz istismarın əleyhinə mübarizə aparmalıdır." deyərək
humanizmin təbiət və heyvan sevgisini də birləşdirdiyini göstərir. O, insanın digər
canlılar üzərində əzəldən verilmiş bir üstünlüyü olmadığını əlavə edir.</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 150%;">İnsanı yüksək dəyər kimi qiymətləndirən humanizm insan
ləyaqətinin iqtisadi, siyasi, mənəvi, ideoloji, dini və digər cəhətlərdən
qorunmasını tələb edir, inkişaf edən dünyada kəşflərin, yeniliklərin insanlıq
mövqeyindən qiymətləndirilməsi üçün çalışır.<o:p></o:p></span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-75196423968970812742017-01-05T11:30:00.001-08:002017-01-05T11:47:06.574-08:00Xarici ölkələrdə və Azərbaycanda vətəndaşlıq şərtləri<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGoW1Ley1fnMwb2mid3jXWtqc5jbpgxtSojimlqASg3qRakTo1wcXgfGSkmkuPD9olK2NGrkvyLaLR_WUrJpmzlbUYFXiivWV7UoCVwrQFO98pg8BY7xY33YUnKpvj1XJ4RSs-MLxB8tg/s1600/passport-index-displays-and-ranks-passports-from-around-the-world-0.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGoW1Ley1fnMwb2mid3jXWtqc5jbpgxtSojimlqASg3qRakTo1wcXgfGSkmkuPD9olK2NGrkvyLaLR_WUrJpmzlbUYFXiivWV7UoCVwrQFO98pg8BY7xY33YUnKpvj1XJ4RSs-MLxB8tg/s400/passport-index-displays-and-ranks-passports-from-around-the-world-0.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Hamının ölkədən qaçmağa çalışdığı bir dövrdə Azərbaycan
daxil bir çox ölkələrin vətəndaşlıq şərtlərini bilmək maraqlı olar deyə düşünürəm.
Araşdırdığım ölkələr sırasında vətəndaşlıq alma müddəti və şərtləri kifayət qədər
fərqlidir. Bəzi ölkələr ümumiyyətlə vətəndaşlıq vermədiyi halda, bəzi ölkələrdə
pulun varsa vətəndaşlıq ala bilirsən. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">İlk olaraq, Azərbaycan vətəndaşları üçün viza tələb
olunan və olunmayan ölkələr haqqında məlumat vermək istəyirəm. AR vətəndaşları
60-dan çox ölkəyə vizasız gedib-gəlmək imkanına malikdir. Bunlar sırasında viza
tələb olunmayan ölkələr (Türkiyə, İndoneziya və əksər MDB ölkələri), sərhəddə
viza verən ölkələr(İran, İraq, Bolivya, Yamayka, Banqladeş, Küveyt, Nepal,
İsrail və bir çox Afrika ölkələri) və Diplomatik və ya xüsusi pasportla getmək
mümkün olan ölkələr (Albaniya, Almaniya, Avstriya, Belçika, BƏƏ, Çin, Çexiya,
Kipr, Finlandiya, Fransa, Litva, Latviya, Norveç, Niderland, Yunanistan və s.)
vardır. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">ABŞ<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Amerika qanunlarına görə, bu ölkənin vətəndaşlığını
ala bilməyin bir neçə yolu var. Bunlar Green Card(bundan sonra Yaşıl Kart),
nigah və əsgərlikdir. Amerikaya Yaşıl Kart və ya turist vizası ilə getmək
mümkündür. Bilindiyi kimi turist vizası almaq üçün ABŞ-ın ölkəmizdəki səfirliyinə
müraciət etmək lazımdır. Bəs Yaşıl Kart nədir? Yaşıl Kart miqrantlara daimi
yaşamaq və işləmək icazəsi verən viza proqramıdır. Ölkənin ucqar bölgələrində
500 min dollarlıq, şəhərlərində isə 1 milyon dollarlıq sərmayə qoymaqla və ya
lotoreya yolu ilə Yaşıl Kart almaq mümkündür. Yaşıl Kartla beş il müddətində
ölkə ərazisində yaşadıqdan sonra vətəndaşlıq üçün müraciət edə bilərsiniz.
Ancaq yenə də bir sıra şərtlər mövcuddur:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-Ölkədə keçirdiyiniz 5 ilin ən azı 30 ayını burada
keçirməlisiniz. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-İngilis dilini yaxşı bilməlisiniz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-18 yaşından yuxarı olmalısınız. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">İkinci yol, Amerika vətəndaşı ilə evlənməkdir. Ancaq
bu da sizə qısa müddətdə vətəndaşlıq əldə etmək imkanı vermir. Vətəndaşlığa
müraciət edə bilmək üçün ilk növbədə 3 il müddətinə müvəqqəti yaşamaq icazəsi
alırsınız. Həmin üç ilin ən az 18 ayını Amerikada olmalısınız. Və vətəndaşlıq
üçün müraciət etdiyiniz şəhərdə ən azı 3 aydır yaşamaqda olmalısınız. Üçüncü
bir yol isə, Amerikan ordusunda ən azı 1 il əsgər olmaqdır. Bu zaman siz, əgər:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-18 yaşından yuxarısınızsa;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-Amerikada 5 ildir yaşayırsınızsa;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-Həmin 5 ilin 30 ayını bu ölkədə olmusunuzsa;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-İngilis dilini yaxşı bilirsinizsə;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-Və Amerika tarixi və qanunları haqqında məlumatınız
varsa, vətəndaşlıq üçün müraciət edə bilərsiniz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Həmçinin, Amerika sərhədləri daxilində doğulmuş uşaq
avtomatik olaraq, Amerika vətəndaşı sayılır. <o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBP977guSrUmyCO1m7gsWpLsZeFyblU_DN_wu0rqhUKEe-RZckjgVd_IjCkdneDHAwsWw2xc1Q90ZmDSeIi5KU5VLQ1vm7sgS0d0Yuhj6MmOA6Tp20fdNqeuwBg6HPpNn42qkZ_poqXHk/s1600/USA-Flag-Liberty-01-A-Lakeland-copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="263" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBP977guSrUmyCO1m7gsWpLsZeFyblU_DN_wu0rqhUKEe-RZckjgVd_IjCkdneDHAwsWw2xc1Q90ZmDSeIi5KU5VLQ1vm7sgS0d0Yuhj6MmOA6Tp20fdNqeuwBg6HPpNn42qkZ_poqXHk/s400/USA-Flag-Liberty-01-A-Lakeland-copy.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Kanada<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Kanadaya gedə bilmək üçün əvvəlcə özünüzə uyğun viza
proqramını seçməlisiniz. Bu proqramlar içərisində ən geniş yayılanları Turist
vizası, İş vizası, Təhsil vizası və s.-dir. Vizaların verilməsi şərtləri
sırasında şəxsin sağlamlıq vəziyyəti, cinayət tarixçəsinin olmaması, varsa belə
qanuni olaraq silinmiş olması əsas yer tutur.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Kanadada vətəndaşlıq ala bilmək üçün aşağıdakı şərtlərə
cavab vermək lazımdır:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-18 yaşından yuxarı olmaq;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-Rəsmi icazə ilə ölkə ərazisində ən azı 3 il
yaşamaq;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-Ölkənin rəsmi dillərindən heç olmasa birini yüksək
səviyyədə bilmək;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">-Ölkənin tarixi, siyasəti və qanunlarına bələd
olmaq.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Bu şərtlər ödəndiyi təqdirdə Vətəndaşlıq İmtahanına
girmək imkanı qazanırsınız.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZ0U0wOT-McnldpzFyI8EE6HTsM8ZGPJoyen9rB24Uqr5eBuUehh94MOJVkgfxi7hgEZAQHIydOycfmCXlT6uLk-6kfbcDoqBt5xPpffFGESEIWtpY_EOjFH_3A8XAfuHpeAQGyx0V-R8/s1600/canada.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="270" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZ0U0wOT-McnldpzFyI8EE6HTsM8ZGPJoyen9rB24Uqr5eBuUehh94MOJVkgfxi7hgEZAQHIydOycfmCXlT6uLk-6kfbcDoqBt5xPpffFGESEIWtpY_EOjFH_3A8XAfuHpeAQGyx0V-R8/s400/canada.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Birləşmiş
Krallıq<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">İngiltərə vətəndaşlığı almaq bir çox ölkəyə nəzərən daha sadədir. Çünki əgər
yaşınız 18-dən çoxdursa və ən azı beş il rəsmi icazə ilə İngiltərədə
yaşamısınızsa vətəndaşlıq üçün müraciət edə bilərsiniz. Eyni zamanda İngiltərə
vətəndaşı ilə üç il evli olmaqla da vətəndaşlıq üçün müraciət etmək mümkündür.
İngiltərə həm də 1 milyon funtsterliq sərmayə ilə müvvəqqəti yaşamaq icazəsi, 5
il sonra isə vətəndaşlıq verir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgW5J0LhO_ZpqhQKxpsc2hv4Y7BSl_14ddGoqGFzjalxtpqgeDE1jPJtG118xknOTBB935e4yKm93Za90ex3yLx6W-r7qx7CcP74ahRCTzMyA8ZT3GyODIbzHLYlm4ngvs-qVYVxkVoK70/s1600/picture-of-united-kingdom.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgW5J0LhO_ZpqhQKxpsc2hv4Y7BSl_14ddGoqGFzjalxtpqgeDE1jPJtG118xknOTBB935e4yKm93Za90ex3yLx6W-r7qx7CcP74ahRCTzMyA8ZT3GyODIbzHLYlm4ngvs-qVYVxkVoK70/s400/picture-of-united-kingdom.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Almaniya<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Əgər 16 yaşınız tamamdırsa, kifayət qədər alman dili bilirsinizsə,
Almaniyada ən azı 8 ildir rəsmi icazə ilə yaşamısınızsa və bu müddət ərzində
heç bir cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmamısınızsa Alman vətəndaşlığı üçün
müraciət edə bilərsiniz. <o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzecDoy-D_VzvXRtZps9qnoCqxJ3ouaLR3g82VWDTnDyR2-U29F63qElPV_O2SbLdGJMmKbPig6AsAnWTPKQkpPhJm163h3crWLGUB_Xo9RLEZl_EXlq7zUrclPIG1jbmuiDJ3reb9EJM/s1600/germany-images-16.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzecDoy-D_VzvXRtZps9qnoCqxJ3ouaLR3g82VWDTnDyR2-U29F63qElPV_O2SbLdGJMmKbPig6AsAnWTPKQkpPhJm163h3crWLGUB_Xo9RLEZl_EXlq7zUrclPIG1jbmuiDJ3reb9EJM/s400/germany-images-16.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Avstriya<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Avstriyada 10 il yaşayan və Alman dilini bilən hər kəs vətəndaşlıq üçün
müraciət edə bilər. Həmçinin, əgər 5 ildir Avstriya vətəndaşı ilə evlisinizsə və
ən azı 6 ildir burada yaşayırsınızsa, vətəndaşlıq üçün müraciət edə bilərsiniz.
Avstriyada da “pulu verən tütəyi çalar” məsəli keçərlidir. Burada hər hansı bir
yardım fonduna və ya elmi layihəyə 3 milyon avro miqdarında maliyyə yardımı
göstərməklə vətəndaşlığa müraciət etmək haqqı qazanırsınız.<o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiOxcxOlsA0hiimL7zgIKtrLjUSvUXpxMPykIute7C7ANX1F1uvgUX6gXWZdG3Q9LCN-1ZJJRph2INoL6WLzpY9tbWFiU02d2uKOSUUDeiXuCTqUrCC60hafvsseWADLOTVl6nCHqLH4s/s1600/german-language-courses-in-vienna-verbalisti.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="228" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiOxcxOlsA0hiimL7zgIKtrLjUSvUXpxMPykIute7C7ANX1F1uvgUX6gXWZdG3Q9LCN-1ZJJRph2INoL6WLzpY9tbWFiU02d2uKOSUUDeiXuCTqUrCC60hafvsseWADLOTVl6nCHqLH4s/s400/german-language-courses-in-vienna-verbalisti.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">İsveçrə<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">İsveçrə vətəndaşı ola bilmək üçün ən azı 12 il rəsmi icazə ilə burada
yaşamalısınız. Və ya İsveçrə vətəndaşı ilə 3 il nigahda qalmalı və 5 il ölkədə
yaşamalısınız. Bir çox ölkələrdən fərqli olaraq İsveçrədə doğulan uşaq bu ölkənin
vətəndaşı olmur. Bunun üçün valideynlərdən ən azı biri İsveçrə vətəndaşı
olmalıdır. <o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYjL3pznHeT2-vdT8bJcE7sEvqN2BBgyGHvUJgCb6-dUQMYDgi2coacNJHPj2ZsHAgvovBwm9SYbGSPdPlCtPI-1-A5EF2JFPMZfdkUFkqBmACFJuHVxSY5FQGd0j_vcxMsAtbHIm0hm4/s1600/Stockholm.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYjL3pznHeT2-vdT8bJcE7sEvqN2BBgyGHvUJgCb6-dUQMYDgi2coacNJHPj2ZsHAgvovBwm9SYbGSPdPlCtPI-1-A5EF2JFPMZfdkUFkqBmACFJuHVxSY5FQGd0j_vcxMsAtbHIm0hm4/s400/Stockholm.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Avstraliya<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Avstraliyada rəsmi icazə ilə 4 il yaşayan hər kəs vətəndaşlıq üçün müraciət
edə bilər. Burada da valideynlərdən biri ölkə vətəndaşıdırsa və ya ən azından rəsmi
yaşayış icazəsinə sahibdirsə, doğulan uşaq da Avstraliya vətəndaşı hesab
olunur. Əlbəttə, bu zaman valideynin ən azı iki il Avstraliyada yaşaması kimi
bir şərt daha var.<o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibn6E8ODPZVpB0ut5rFZbkqhWmxls7FiELfTrb9K7AYuz37J0O7bos7yNLvNOzeM1pB2ijAPPqa_c4cmhDF0IeJFs-B8m_99N9JNoOVWCYu1uyZBN4kL2-Po4syNTdcWB6SbPT5QtU4CQ/s1600/Jacarandas-The-Rocks.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="245" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibn6E8ODPZVpB0ut5rFZbkqhWmxls7FiELfTrb9K7AYuz37J0O7bos7yNLvNOzeM1pB2ijAPPqa_c4cmhDF0IeJFs-B8m_99N9JNoOVWCYu1uyZBN4kL2-Po4syNTdcWB6SbPT5QtU4CQ/s400/Jacarandas-The-Rocks.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Yaponiya<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Yaponiyada vətəndaşlıq almaq üçün 5 il rəsmi icazə ilə ölkədə yaşamaq,
Yapon dilini bilmək, 18 yaşından yuxarı olmaq və cinayət tarixcənin olmaması tələb
olunur. <o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZlhUQZ92SPJuWntTvVfaBqYOhM9whmaP7mVDSOOaXIn_SmgVkC76DL1BhUtq6D_SE-zOATlNvG4p1GtgcYm5SFmHO-D1R1Jm1wvXV-vSbT3QmCnMvExpUCROipcb1FgwqdsuGZIUr10U/s1600/japan-city-wallpaper-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZlhUQZ92SPJuWntTvVfaBqYOhM9whmaP7mVDSOOaXIn_SmgVkC76DL1BhUtq6D_SE-zOATlNvG4p1GtgcYm5SFmHO-D1R1Jm1wvXV-vSbT3QmCnMvExpUCROipcb1FgwqdsuGZIUr10U/s400/japan-city-wallpaper-1.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Yunanıstan<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Yunanıstanda 7 il yaşayaraq vətəndaşlıq almaq mümkündür. Həmçinin, əgər
etnik kökəninizin yunan olduğunu sübut edə bilsəniz, vətəndaşlıq ala bilərsiniz.<o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwQ5hsYwjP1AgNNLXCJA_Z4uyLy2PulQsS-ofHfDaEHz8YywMlb-gPec2Yy0gOne7fu7bxcpzpT7bT5RgMdgdksURcXMlgW1ZLqke2bk1Ia1flFzGlPdyjPqqUUQQiLrfXYjBlFt4e6mg/s1600/a99ec8ecf174f37f61a76ff2d65b9ff2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwQ5hsYwjP1AgNNLXCJA_Z4uyLy2PulQsS-ofHfDaEHz8YywMlb-gPec2Yy0gOne7fu7bxcpzpT7bT5RgMdgdksURcXMlgW1ZLqke2bk1Ia1flFzGlPdyjPqqUUQQiLrfXYjBlFt4e6mg/s400/a99ec8ecf174f37f61a76ff2d65b9ff2.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Ukraniya<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Ukraniyada rəsmi icazə ilə 5 il müddətdə yaşayan, ölkənin dilini və
konstitusiyasını bilən şəxslər vətəndaşlıq üçün müraciət edə bilər. <o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0B3rlHTkJz8OsH60lbQyOfhbGU0zDjkqQDkB88l_rYqq_JgCqINbJaV537_TmLF9OzNuNo_TDA1XMnVn6SVs2YBL_ws7H6QUeZmke94KANVGqJaDIWuirH1m2nqjTQyodL8Hnb53Ihww/s1600/kiev-city.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0B3rlHTkJz8OsH60lbQyOfhbGU0zDjkqQDkB88l_rYqq_JgCqINbJaV537_TmLF9OzNuNo_TDA1XMnVn6SVs2YBL_ws7H6QUeZmke94KANVGqJaDIWuirH1m2nqjTQyodL8Hnb53Ihww/s400/kiev-city.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Belçika<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Digər Aİ ölkələrinə nəzərən Belçikada vətəndaşlıq prosesi nisbətən asandır.
Çünki bunun üçün ölkə ərazisində rəsmi icazə ilə 3 il yaşamaq kifayətdir. <o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKokYFJCwRDua5rJXxQllX-l3Vex7_BJWsFda_jBDOYtfmv6_uKF41g7yBv_e3cf6ZoKH2zX06AsfDH_hFYNEQRN2KYSO7b4Mcpe9doqaToX9exgCU7v6ICh5p71Uh07F0bARt7_Dzvjc/s1600/burs1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="380" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKokYFJCwRDua5rJXxQllX-l3Vex7_BJWsFda_jBDOYtfmv6_uKF41g7yBv_e3cf6ZoKH2zX06AsfDH_hFYNEQRN2KYSO7b4Mcpe9doqaToX9exgCU7v6ICh5p71Uh07F0bARt7_Dzvjc/s400/burs1.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Fransa<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Fransa vətəndaşlığı ala bilmək üçün burada 5 il rəsmi icazə ilə yaşamaq
kifayət edir. Ancaq əgər hər hansı bir Fransa universitetində təhsil
alırsınızsa, fransız dilini yaxşı bilirsinizsə, 18 yaşınız varsa və cinayət
tarixcəniz yoxdursa, bu müddət iki ilə qədər enir. Həmçinin Fransız vətəndaşı
ilə 4 il evli qaldıqda da vətəndaşlıq üçün müraciət edə bilirsiniz. <o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiloyPLlk4IfVYWvb-IOsq7Rc-c1acjQEGJInShmc8fVdANAW103OO2Jo4hFHCC6bwXd5sFyOH_REi0tZ6NoItkfqZA2T5j-ERnaR06a3FWtQtqZ4t38rRJVIc4nWZL2LVaVFnX_rxgzM/s1600/france-rail-overview-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiloyPLlk4IfVYWvb-IOsq7Rc-c1acjQEGJInShmc8fVdANAW103OO2Jo4hFHCC6bwXd5sFyOH_REi0tZ6NoItkfqZA2T5j-ERnaR06a3FWtQtqZ4t38rRJVIc4nWZL2LVaVFnX_rxgzM/s400/france-rail-overview-1.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Azərbaycan<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Azərbaycan Respublikasının Miqrasiya Məcəlləsinə əsasən, AR vətəndaşı ola
bilmək üçün iki il ardıcıl olaraq birillik müvvəqqəti yaşamaq icazəsi, ardından
isə 5 illik daimi yaşamaq icazəsi almalısınız. 7 ilin tamamında AR vətəndaşlığı
üçün müraciət etmək şansı qazanırsınız. Ancaq Azərbaycanın müvəqqəti və daimi
yaşayış icazəsi üçün kifayət qədər çətin şərtləri var. İlk növbədə qeyd edim
ki, AR-da təhsil alırsınızsa, əyani təhsil üçün universitet tərəfindən müvəqqəti
yaşayış vəsiqəsi verilir, ancaq sonradan vətəndaşlıq almaq üçün bu vəsiqələr
rol oynamır. Yəni təhsil müddəti bitdi, salam-əleykum bitdi. Vətəndaşlıq ala
bilmək üçün yenidən həmin çətin şərtlərlə üz-üzə qalırsınız. Yaşama icazəsinin
alınması üçün tələb olunan şərtlərdən bir neçəsini, Miqrasiya məcəlləsinə əsasən,
nəzərinizə çatdırıram:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">-Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşı ilə yaxın qohumluq münasibətlərində olduqda;</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br />
<span style="background: white;">-ölkə iqtisadiyyatına azı 500.000 manat məbləğində
investisiya qoyduqda;</span><br />
<span style="background: white;">- Azərbaycan Respublikasının ərazisində azı
100.000 manat dəyərində daşınmaz əmlakı və ya Azərbaycan Respublikasının
banklarında həmin məbləğdə pul vəsaiti olduqda;</span><br />
<span style="background: white;">- iqtisadiyyat, sənaye, müdafiə, elm, mədəniyyət,
idman və digər sahələr üzrə yüksək səviyyəli mütəxəssis olduqda;<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">- Azərbaycan Respublikasının
ərazisində müvəqqəti və ya daimi yaşayan əcnəbi və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslərin
ailə üzvləri olduqda;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">-Azərbaycan Respublikasında
sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olduqda;</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br />
<span style="background: white;">- Azərbaycan Respublikasının ərazisində haqqı ödənilən
əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada iş
icazəsi aldıqda;</span><br />
<span style="background: white;">- Azərbaycan Respublikasının ali və orta ixtisas
təhsili müəssisələrində əyani formada və ümumtəhsil müəssisələrində təhsil
aldıqda;<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">- dövlət qeydiyyatına
alınmış dini qurumlarda peşəkar dini fəaliyyətlə məşğul olduqda;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="background: white; font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">-Azərbaycan vətəndaşı ilə rəsmi
nigahda olduqda.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 1.0cm; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Ümumiyyətlə, Azərbaycan Miqrasiya
Məcəlləsi oxu-oxu bitməyənlərdəndir. İşdir əgər bu şərtlərdən birini ödəyirsinizsə,
o zaman 7 ilin sonunda vətəndaşlıq almaq üçün sizə aşağıdakılar lazım olacaq(yenə
də Miqrasiya Məcəlləsinə əsasən):<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">1.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin adına yazılmış </span><a href="http://www.azembassy.us/images/for_articles/Consular_service/ar-citizenship/erize-anket-vetendashl%C4%B1qa-qebul.pdf"><span style="color: black; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; text-decoration: none;">Ərizə-anket</span></a><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">2.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">4 ədəd 3x4 sm.
ölçüdə fotoşəkil;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">3.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">yaşayış
yerindən ailə tərkibi haqqında arayış;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">4.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">dövlət
rüsumunun ödənilməsi haqqında sənəd;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">5.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Azərbaycan
Respublikasında son beş il ərzində yaşaması barədə yaşayış yerindən arayış;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">6.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Azərbaycan
Respublikasının dövlət dilini bilməsi barədə Təhsil Nazirliyindən arayış;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">7.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">Azərbaycan
Respublikasının ərazisində daimi yaşamaq üçün icazə vəsiqəsinin surəti;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">8.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">şəxsiyyəti
təsdiq edən sənədin surəti;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list -92.15pt; text-indent: 14.2pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">9.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">qanuni gəlir
mənbəyi olduğunu təsdiq edən sənəd (aşağıdakı sənədlərdən biri: iş yerindən
arayış, pensiya, təqaüd və ya ünvanlı dövlət sosial yardım alınması haqqında
arayış, fiziki şəxsin gəlirləri haqqında vergi orqanının arayışı, aliment
alınması haqqında arayış, himayəsində olduğu şəxsin gəliri haqqında arayış,
vərəsəlik şəhadətnaməsi və s.) ;</span><br />
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%; text-indent: 1cm;">10.<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%; text-indent: 1cm;">“Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşlığı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 14-cü
maddəsinin dördüncü hissəsinin 1-ci bəndində nəzərdə tutulmuş elm, texnika,
mədəniyyət və ya idman sahələrində yüksək nailiyyətləri olan şəxslər üçün – onu
Azərbaycan Respublikasına dəvət edən dövlət orqanının əsaslandırılmış vəsatəti.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 13.5pt; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirBOAWIAjayrwCLhHZ5k26S13tmEoAEzjO4spP9aFEPBnXk3_ezwbNUeuv3hYpd0UEZizgIWLcz1doVY8Zd-q-W2fBD_5NV2ETOF_sp9nFzKwXGyKU-GJ8MgZxkwsm5Meb9H1FVg2zkUw/s1600/122349719.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirBOAWIAjayrwCLhHZ5k26S13tmEoAEzjO4spP9aFEPBnXk3_ezwbNUeuv3hYpd0UEZizgIWLcz1doVY8Zd-q-W2fBD_5NV2ETOF_sp9nFzKwXGyKU-GJ8MgZxkwsm5Meb9H1FVg2zkUw/s400/122349719.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-left: 13.5pt; mso-list: l0 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list 36.0pt; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1274466661464252824.post-67573391497278673162017-01-05T00:04:00.002-08:002017-01-05T11:50:56.146-08:00Həqiqətənmi fəlsəfə elmə uduzur?<div style="background: white; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; mso-background-themecolor: background1; text-align: justify;">
<strong><span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Müasir
dövrün qarşıya qoyduğu ən mühüm suallardan biri budur: Fəlsəfə, yoxsa Elm
həyatla bağlı ən vacib suallara cavab verə bilər?</span></strong><span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTaYH7QDMNGZKunMiPTQBtWoF-rB-tEMR51_s527CkSzuYtalKg5B6EAgz8tpdH3z_0u3denMo8TNeyo3Q1zVx9bxSsIrhz52tL2CrhmZYxwakR6cYVjaBqPkkQfPqYwdO29G3moFj4fs/s1600/img-11-kim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="277" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTaYH7QDMNGZKunMiPTQBtWoF-rB-tEMR51_s527CkSzuYtalKg5B6EAgz8tpdH3z_0u3denMo8TNeyo3Q1zVx9bxSsIrhz52tL2CrhmZYxwakR6cYVjaBqPkkQfPqYwdO29G3moFj4fs/s400/img-11-kim.jpg" width="400" /></a></div>
<strong><span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;"><br /></span></strong></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Bir
dünyagörüşü və metodologiya kimi fəlsəfənin dəyəri onun həyatla əlaqəsi ilə
ölçülür. Bu əlaqə həm birbaşa, həm də dolayı yolla elm, incəsənət, hüquq,
əxlaq, din və siyasət də daxil olmaqla bütöv mədəniyyət sistemini əhatə edir.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Fəlsəfə
və elm arasındakı münasibətlər əsrlər boyu müzakirə mövzusu olsa da, hələ də
heç bir vahid görüş yoxdur. Bəzi baxışlar onların münasibətini ayrılmaz hesab
edir, digərləri isə fəlsəfənin öz, elmin isə öz yolu olduğunu müdafiə edirlər.
Bu baxışın tərəfdarları hesab edirlər ki, elm heç bir aktual fəlsəfi problemi
nəzərə almadan bütün suallara cavab verə biləcək qədər inkişaf edib.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Fransız
sosioloqu Oqyust Kont tərəfindən irəli sürülən pozitivizm nəzəriyyəsinə görə,
elmə heç bir fəlsəfə lazım deyil. Hər bir elm özü üçün fəlsəfədir. Buna görə
ayrıca bir sahəyə ehtiyac yoxdur. Kontun fəlsəfə ilə barışmazlığı onun praktik,
təcrübi biliyə üstünlük verməsində irəli gəlirdi. Bildiyimiz kimi fəlsəfə isə
ilk olaraq nəzəri biliklərin yaradıcısı kimi çıxış edir. Ancaq Kont fəlsəfənin
empirik tərəflərini nəzərə almamaqla onu məhdudlaşdırır və yanlış təsvir
edirdi.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Bəs
fəlsəfə elmin dəstəyi olmadan inkişaf edə bilərmi? Və ya elm fəlsəfəsiz bu
surətini saxlaya bilərmi?<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Fəlsəfədən
imtina etmənin əsassızlığını izah etmək üçün ortaya belə bir məsələ qoyaq. Hər
hansı bir alim atomun nə olduğunu bilmədən, onu dərk etmədən, xüsusiyyətlərinə
bələd olmadan hansı təcrübəni apara bilər? Bu sualı elmi terminologiyanın bütün
anlayışlarına şamil etmək olar. Məhz, fəlsəfə həmin termin və anlayışları şərh
və izah edir. Ən sadə dillə, əgər insanlar tarix başlayandan bəri
düşünməsəydilər, səbəblərlə maraqlanmasaydılar, indi necə bir dünyada
yaşayardıq? Bu sual bəlkə də məsələnin həlli üçün əsas suallardan biridir və
özü ilə digər çoxsaylı sualları gətirir. Düşünmək sənəti olan fəlsəfə, məhz, bu
səbəbdən elmdən kənarlaşdırıla, ayrıla bilməz. Spirkinin təbirincə desək, elm
və fəlsəfə daim bir-birindən öyrənib. Elm fəlsəfənin qoyduğu suallar sayəsində
saysız kəşflər edir. Fəlsəfə isə elmin nailiyyətləri sayəsində yenilənir, yeni
ideyalar ortaya qoyur. Spirkin fəlsəfə tarixinə yaxşı bələd idi və hələ
elmin fəlsəfədən ayrılıb müstəqil bir sahəyə çevrilmədiyi dövrlərdə bütün
alimlərin həm də filosof olduğunu bilirdi. Demək olar ki, bir çox həyati əhəmiyyətli
kəşflər fəlsəfi ideyalar vasitəsilə irəli sürülüb. Məsələn, atomun müəyyən
quruluşa malik olması haqqında ideya Antik dövr filosofu Demokrit tərəfindən
irəli sürülmüşdü. Təbii seçmə haqqında ilk ideyalar isə qədim dövrdə Lukretsi,
onun ardından isə yeni dövrdə fransız filosofu Deni Didro tərəfindən ortaya
atılmışdı. Materiyanın vahidliyi, hərəkət, məkan və zaman, fasiləlilik və
fasiləsizlik, sonluluq və sonsuzluq haqqında ideyalar fəlsəfi düşüncənin
məhsuludur.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Fəlsəfi
prinsiplər, konsepsiyalar və qanunlar müxtəlif elm sahələri üçün təkanverici
qüvvə rolunu oynayır. Məsələn, Evklid həndəsəsi, əsrlər boyu insanların
düşüncələrinə təsir edən Qaliley və Nyutonun mexanikası, Kopernikin kainatın
mərkəzini yenidən “yaradan” heliosentrik sistemi, insanın təbiətdəki yerini
göstərən Darvinin təkamül nəzəriyyəsi, materiyanı daha yaxşı anlamağımıza səbəb
olan Mendeleyevin kimyəvi elementlər sistemi, materiya, hərəkət, zaman və məkan
arasındakı əlaqələri izah edən Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi, kvant fizikası,
əqli fəaliyyətin maddi əsasları haqqında biliklərimizi formalaşdıran İ.Pavlov
və M.Seçenovun ali sinir fəaliyyəti nəzəriyyəsi, texnologiya və cəmiyyət
arasındakı münasibətlərdə yeni üfüqlər açan kibernetika nəzəriyyəsi və digər
bir çox dünya əhəmiyyətli kəşflər elm və fəlsəfənin ortaq məhsuludur.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Fəlsəfə
elmi əvəz etmək niyyətində deyil. Əksinə o, elmi anlayışları şərh və izah edir,
elmi nəzəri təfəkkürün prinsipləri və metodları ilə silahlandırır.
İxtisaslaşdırılmış və inteqrasiyalaşmış elm sahələrinə nəzərən fəlsəfə daha
ümumi və geniş məzmun kəsb edir. Mahiyyət etibarilə ilə bütün elmlərə xas
məlumatları bu və ya digər şəkildə birləşdirib əlaqələndirməsini nəzərə alaraq
onu “elmlər elmi” adlandırmaq olar.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Son
dövrlər belə bir fikir ortaya atılır ki, fəlsəfə elmin ardıcıl və sürətli
nailiyyətləri ilə ayaqlaşa bilmir. Ancaq bu haqsız iraddır. Bildiyimiz kimi,
elmin və texnologiyanın bu cür inkişafı özü ilə birlikdə qlobal problemləri
gətirib. Məsələn, elmi-texniki inqilab nəticəsində təbiətin şiddətli istismarı,
zavod və avtomobillərin havaya buraxdığı zəhərli maddələr şiddətli ekoloji
problemlərə və xəstəliklərə səbəb olur. Həmçinin texnologiyanın sürətli
inkişafı insanların mənəvi aləminə də mənfi təsir göstərir, texnoloji inkişaf
nəticəsində iş yerlərində insanların maşınlarla əvəz olunması dünya miqyasında
işsizlik və özgələşmə problemi yaradır.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; outline: none;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 150%;">Müasir
dövrdə elm öz axarı ilə getsə də, fəlsəfə öz ənənəvi məsələləri ilə yanaşı, həm
də qlobal miqyaslı həmin problemlərin həlli ilə də məşğul olur. Və bu onun məzmununu
bir tərəfdən genişləndirir, digər tərəfdən isə daha da zənginləşdirir. Belə ki,
müasir fəlsəfə elmin inkişaf istiqamətlərini və törədə biləcəyi nəticələri
əvvəlcədən proqnozlaşdıraraq həm cəmiyyətin, həm də yaşadığımız dünyanın
gələcəyini formalaşdırır.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; mso-background-themecolor: background1; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; mso-background-themecolor: background1; text-align: justify;">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 14pt; line-height: 150%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; mso-background-themecolor: background1; text-align: justify;">
<span style="font-size: 18.6667px; line-height: 150%;"><span style="font-family: "times new roman" , serif;">http://xeber365.com/</span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: 18.6667px; line-height: 150%;"><span style="font-family: "times new roman" , serif;"></span></span></div>
</div>
Ramila Bayramovahttp://www.blogger.com/profile/07682580921623157635noreply@blogger.com0